Lise 3 - Coğrafya - 1.Dönem 1.Yazılı Örnek Soruları ve Cevapları

Aşağıdaki Soruları Cevaplayınız

1. Ekolojik denge nedir?
Ekolojik denge: İnsan ve diğer canlıların varlık ve gelişmelerini sürdürebilmesi için gerekli olan koşulların bütünüdür.
2. Ekolojik döngü nedir?
Ekolojik Döngü: Doğadan çıkarılan maddelerin yeniden kullanılabilir hale getirilmesi ve bunun sonsuz devamıdır.
3.Karbon döngüsü hangi ortamlar arasında gerçekleşir?
Karbon döngüsü; litosfer, atmosfer, hidrosfer ve biyosfer arasında gerçekleşir.
4. Biyolojik çeşitliliği tehdit eden insan kaynaklı faktörler nelerdir?
Nüfus artışına bağlı olarak şehirlerin yayılım alanının genişlemesi,
çayır ve meraların aşırı otlatılması, erozyon, heyelan, fabrikalardan
çevreye bırakılan gazlar, barajların kurulması, sanayi atıklarının
meydana getirdiği kirlilik, sanayileşme ile ortaya çıkan asit
yağmurları ve yol yapım çalışmaları canlı yaşamını olumsuz
etkilemektedir.
5. Biyoçeşitliliğin oluşmasında etkili olan doğal faktörler nelerdir?
İklim, yer şekilleri ve toprak biyoçeşitliliği etkileyen doğal faktörlerdir.
6. Habitat içindeki bir türün çok fazla gelişmesi hangi sorunları meydana getirir?
Rekabet artar (beslenme ve barınma). Besin kıtlığı olur. Yaşam şartları
zorlaşır. Zamanla birey sayısı azalır. Artık madde miktarı artar.
7. Çayır ve meraların ortadan kaldırılması biyolojik çeşitliliği nasıl etkiler?
Biyolojik çeşitliliği azaltır.
8. Sıcak çöllerde bitki ve hayvan yaşamını sınırlayan faktörler nelerdir?
Sıcaklığın fazla, yağışların ve suyun az olması sıcak çöllerde bitki ve hayvan varlığını olumsuz etkilemektedir.
9. Bir akarsuyun hidroelektrik enerji potansiyelini etkileyen faktörler nelerdir?
-Akarsuyun yatak eğimi, akış hızı
-Akarsuyun debisi (akımı)
- Suyun birikebileceği çanağın özelliği
10. Deniz seviyesinde meydana gelen değişimler bitki ve hayvan dağılışını nasıl etkiler?
Okyanuslardaki habitatların tümüyle yok olmasına yada sayılarının azalmasına neden olur.
11. Akarsuların bitki ve hayvan türleri bakımından en zengin kesimleri nereleridir? Nedenlerini açıklayınız.
Akarsu yatak eğiminin azaldığı yerler ile akarsuların denize
döküldükleri ağız kısımları bitki ve hayvan türü bakımından zengindir.
Akarsu yatak eğiminin azaldığı yerde akış hızı azalır ve planktonlar
artar. Akarsuların ağız kısımlarında ise akarsuların taşıdığı element
ve besin maddeleri buralardaki biyoljik çeşitliliği artırır.
12. Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe bitki ve hayvanların tür ve sayıca azalmasının nedenlerini söyleyiniz.
Dünyamızın şeklinden dolayı güneş ışınlarının düşme açısı ve sıcaklık
kutuplara doğru azalır. Bunun sonucunda da bitki ve hayvanların tür ve
sayısı kutuplara doğru azalır.
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız
1. Su döngüsü içinde , havadaki su buharının sıvı hale geçmesi aşaması ..yoğunlaşma...dır.
2. Bitkilerde besin maddelerinin yaprağa taşınmasını sağlayan ...su..dur.
3.Ekosistem canlı ve cansız varlıklar arasındaki ....madde.. ve ..enerji.. dolaşımı ile kendini yeniler.
4.Kutuplarda yaşayan hayvanlar ...düşük sıcaklık... ve ..besin
yetersizliği... gibi koşullara uyum sağlayarak yaşamlarını sürdürürler.
5. Su döngüsünün itici gücünü ..buharlaşma.. ve ..terleme .. oluşturur.

Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlışlığını belirtiniz.

1. Enerji akışı tek yönlüdür. (D)
2. Etçiller, ikincil tüketicilerdir. (D)
3. Fotosentez, güneş olmadan gerçekleşmez. (D)
4. Su tutan bitkiler, bataklık biyomlarında bulunur.(Y)
5. Denizler ve karalar arasındaki karbon alış verişi çok hızlıdır. (Y)
6. Ayrıştırıcılar, ekolojik döngülerde önemli rol oynamazlar.(Y)
7. Okyanus akıntıları, biyomlar üzerinde etkili rol oynamazlar. (Y)
8.Bitkiler hayatın devamını sağlayan besin zinciri için üreticidir. (D)
9. Karbon döngüsü, dışarıdan müdahale olmadıkça bozulmaz. (D)
10. Yeryüzünde canlıların dağılışını etkileyen en önemli faktör iklimdir.(D)
11. Dünya ekosistemi; biyosfer, hidrosfer, litosfer ve atmosferden oluşur. (D)
12. Dünya üzerinde bitki tür ve çeşitliliğin en fazla olduğu yer tundra biyomlarıdır. (Y)
13. Baraj şeklinde inşa edilen hidroelektrik santraller akarsuyun rejimini düzenler (D)
14. Ekosistem bir bölgedeki türlerin, genlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bir bütündür. (D)
15. Akarsuyun hidroelektrik potansiyelini belirleyen en önemli faktör eğim ve debidir. (D)

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

1. Bioçeşitlilik açısından aşağıdaki bölgelerden hangisi daha zengindir?
A) Çöl Bölgesi B) Step Bölgesi
C) Ekvatoral Bölge D) Tundra Bölgesi
E) Kutup Bölgesi

2. Aşağıdakilerden hangisi dünya ekosistemini oluşturan unsurlardan biri değildir?
A) Litosfer B) Astenosfer
C) Hidrosfer D) Atmosfer
E) Biyosfer

3. Akım ve yatak özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki akarsulardan hangisinin hidroelektrik
potansiyeli daha yüksektir?
A)Çoruh Nehri B)Büyük Menderes
C)Gediz D) Meriç Nehri
E) Asi Nehri

4. Aşağıdakilerden hangisi biyolojik çeşitliliği tehdit eden faktörlerden değildir?
A) Erozyon
B) Toprağın rengi
C) Baraj yapımı
D) Sulak alanların kurutulması
E) İklim değişikliği

5. Aşağıdakilerden hangisi canlı yaşamı üzerinde etkili olan faktörlerden değildir?
A) Kara ve denizlerin dağılışı
B) İklim değişiklikleri
C) Dağ sıralarının uzanışı
D) Epirojenik hareketler
E) Jeopolitik konum

6. Aşağıdaki faktörlerden hangisi canlı biyotik ögeler içinde yer alır?
A) Işık
B) Yağış
C) Oksijen
D) Sıcaklık
E) Mikroorganizmalar

7. Aşağıdaki canlılardan hangisi güneşten gelen enerjiyi doğrudan kullanır?
A) Otçullar
B) Etçiller
C) Hepçiller
D) Üreticiler
E) Ayrıştırıcılar

8. Aşağıdaki canlılardan hangisi azot, oksijen, su ve güneş ışığını kullanarak organik besinlere dönüştürme
yeteneğine sahiptir?
A) Otçullar
B) Etçiller
C) Mantarlar
D) Bitkiler
E) Su kaplumbağaları

9. Besin piramidinde yukarıya çıkıldıkça birey sayısında azalma görülmesinin nedeni nedir?
A) Otçulların etçiller tarafından tüketilmesi
B) 2. beslenme seviyesindeki otçulların etçiller tarafından azaltılması
C) 3. beslenme seviyesindeki etçillerin hastalıklara dayanıksız olması
D) Bitkilerin diğer canlılara göre dayanıklı olması ve kolay yetişmesi
E) Yukarıya çıkıldıkça aktarılan enerjinin desteklediği birey sayısının azalması

10. İnsan müdahalesi olmadan, tüketilen karbon miktarı kadar karbonun geri kazanımı olmasaydı
aşağıdaki sonuçlardan hangisi gerçekleşirdi?
A) Böcekler büyürdü.
B) Bitkiler dev boyutlara ulaşırdı.
C) Hava daha temiz olurdu.
D) Böcek sayısı artardı.
E) Besin zinciri dururdu.

YAZILIYA HAZIRLIK

…Biyoçeşitlilik,.
bir bölgedeki genlerin, bu genleri taşıyan türlerin, bu türleri
barındıran ekosistemlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bir
bütündür.

Yeryüzündeki canlıların büyük bir bölümü toprak yüzeyinden …10m.. derinlik ile yine toprak yüzeyinden …120m.. yükseklik arasında kalan bir tabaka içinde yaşamaktadır. Yerküresini çepeçevre kuşatan bu tabakaya ……biyosfer.. adı verilir.
Geçmiş çağlardaki coğrafya olaylarını açıklamaya çalışan bilim dalı …paleocoğrafya.. dır.
…Ekosistem. belli bir coğrafi bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli
etkileşim içinde bulunan canlılar ile bunların cansız çevrelerinin
oluşturduğu bütündür.

Ekosistemi oluşturan canlı varlıklar; …bitkiler, …hayvanlar… ve …mikroorganizmalar.. dır.
Ekosistemi oluşturan cansız varlıklar; kimyasal maddeler ile fiziksel
faktörlerdir. Kimyasal maddeler organik ve inorganik olmak üzere ikiye
ayrılır. Canlılar tarafından üretilen …yağ., …protein., …kabonhidrat.. ve …vitamin .organik kimyasal maddelerdir. …su., …oksijen., …karbondioksit, azot.. ve …fosfor. inorganik kimyasal maddeleri oluşturur.
Ekosistemdeki canlıların bir bölümü üretici, bir bölümü tüketicidir. ..Bitki ..türleri genel olarak üreticidir. Hayvan .türleri ekosistemin tüketici parçalarıdır. …mikroorganizmalar.. ayrıştırıcıdır.
Dünya ekosistemi de denilen ekosferi …litosfer., …atmosfer, hidrosfer…ve …biyosfer..oluşturur.
Ekosfer; genel olarak …kara., …deniz.. ve …tatlısu…ekosistemi olarak üç büyük ekosisteme ayrılır.
Canlıların yer yüzüne dağılışını etkileyen fiziki faktörler; …iklim..
…yer şekilleri … ve …toprak. dır.

Kendine özgü iklimi, bitki örtüsü ve hayvan topluluğu olan bölgelere …biyom…denir.
Bitki ve hayvan türleri , yaşamlarını devam ettirebilmek için
bulundukları ortamın iklim şartlarına uyum sağlamak zorundadır. Buna …adaptasyon.. denir.
Karasal biyomlar genellikle hakim …bitki örtüsüne... göre, …su biyomları.. ise suyun özelliklerine göre sınıflandırılır.
Bir canlının ekosistem içinde hayatını devam ettirdiği bölgeye …habitat.. denir.
Yeryüzü ekosistemleri içinde en çeşitli, en dengeli, en istikrarlı ve en sağlıklı ekosistemler …orman.. ekosistemleridir.

Canlılar arasında enerji akışı …besin zinciriyle..sağlanır .

Suyun güneş enerjisi ve yer çekiminin etkisiyle litosfer, hidrosfer ve atmosfer arasındaki hareketine …su döngüsü (hidrolojik döngü)..denir.

Su döngüsü …buharlaşma….. ve …yoğunlaşma….. gibi iki fiziksel olaya bağlı olarak oluşur.
Okyanus yüzeylerindeki dalgaların etkisiyle oluşan hava kabarcıklarının
patlamasıyla atmosfere tuz kristalleri salınmaktadır. Bu tuz
kristallerine …aerosol.. denir.
Okyanuslardaki …mercan resifleri..dünya ekosisteminin en karmaşık, en zengin beslenme damarlarıdır.
Karasal su ekosistemlerini …akarsu.., …göl.. ve …bataklık.. ekosistemleri oluşturur.

Okyanuslardaki bitki ve hayvan türlerinin çoğu …güneş ışığının….. ulaşabildiği 100 metrelik derinlerde yaşarlar.

…Bitkiler., …algler… ve …bazı bakteriler(öglana). fotosentez yoluyla inorganik maddeleri organik besinlere dönüştürür.
Besin zincirinde enerji bir gruptan diğerine aktarılırken …%90…. oranında kayba uğrar.

Akarsuların barındırdığı hayvan türü ve sayısı üzerinde ; akarsuyun …akış hızı., …fizksel. ve …kimyasal özellikleri etkilidir.
Akarsuyun yeraltına sızan kısmı…akiferleri…., yüzeysel akışa geçen kısmı da deniz ve gölleri besler.
Bitkiler , algler ve bazı bakteriler …fotosentez… yoluyla inorganik maddeleri organik besinlere dönüştürür. Bu dönüşümün gerçekleşmesi için …güneş.. enerjisine ihtiyaç vardır.
Bitkiler karbondioksit ve suyu kullanarak güneş enerjisi yardımıyla glikoz ve …oksijen.. üretir.
Bitkilerle beslenen geyik, tavşan, inek , koyun gibi hayvanlar …birincil.. tüketicilerdir.
Azot canlılar için önemli bir maddedir. Azot gaz formuyla bitkiler ve hayvanlar tarafından kullanılamaz. …yanardağ.. hareketleri ve …şimşek.. gibi elektrik deşarjları, küçük bir miktar azotun besin döngüsüne girmesini sağlayabilir.
Atmosferdeki karbon dioksit karasal besin zincirine …fotosentez.. yoluyla bitkiler aracılığıyla girer .
…Ekoloji… canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.
…Madde döngüsü…..,
inorganik maddeleri sürekli olarak cansız ortamdan alıp, canlı unsurlar
arasında aktardıktan sonra cansız ortama tekrar verilmesi şeklinde
çalışır.
Oksijen …fotosentez…ve …fotoliz….. ile üretilirken …solunum……. ve yanma ile tüketilir.
Ozon gazı güneşten gelen …zararlı ışınları.. süzer.
Atmosferdeki karbondioksit miktarı bütün canlıların solunum yaptığı …gece.. süresince artar.
Besin maddelerinin oksijen yardımıyla yakılmasına …oksidasyon.. denir.
Karbon döngüsü, …atmosfer., …litosfer,…hidrosfer… ve …biyosfer….. arasında gerçekleşir.
Karbon karalarda …kömür..,…petrol..ve…doğalgaz…gibi fosil yakıtlar ile kireç taşlarında bulunur.


Hepinize şimdiden başarılar..[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]