11. Sınıf Coğrafya Kitabındaki 91'e kadar Etkinliklerin Cevapları

SAYFA 3’DEKİ ETKİNLİK
Coğrafi şartlar biyomların belirlenmesinde temel etken olmuştur.Bu
etkenler içerisinde en önemlisi iklim şartları olarak kendini gösterir.
Bölgedeki iklim şartlarının etkisi toprak bitki örtüsü yaşam
koşullarını belirlemiş bu bölgedeki canlıların yaşam alanları için bir
sınır oluşturmuştur.Örnek vermek gerekirse tundra kutba yakın
bölgelerde görülen bir biyom alanıdır ve bu bölgedeki iklim şartları
coğrafi koşullar toprak bitki örtüsü özellikleri sadece bu bölgede
yaşayabilecek canlıları karşımıza çıkartır.Tundra biyom alanında
yetişen bir bitki yada yaşayan bir hayvan türünü çöl biyomunda yaşatmak
yada yetiştirmek pekde mümkün değildir.Bunun için canlı yada bitkinin
yapısında değişiklikler olması yada bu değişikliklere açık olması
gerekir.Aksi takdirde o bitki yada canlılar bölgeye uyum sağlayamayarak
yok olacaktır.

SAYFA 11/1’DEKİ ETKİNLİK
İnsan faaliyetleri
Çayır-mera ve yaylaların aşırı otlatılması
Erozyon
Kaçak ağaç kesimi
Orman yangınları,tarla açma,şehirleşme
Aşırı ve kaçak avlanma,radyo dalgaları,sanayi faaliyetleri
Yol yapımı,baraj yapımı


SAYFA 11/2’DEKİ ETKİNLİK
Isınan bir dünyada iklimsel aşırılıkların da yaygınlaşacağını, yani
kuraklık, orman ve çayır yangını, taşkın ve sıcaklık dalgası gibi
olaylarda bir patlama yaşanacağını gösteriyor. Doğal olarak tüm bunlar,
hayvan ve bitkilerin doğal yaşam alanlarında değişikliklere yol açacak.
Birçok hayvan türünün beslenme düzeni sarsılacak, yaşam alanları
daralacak ve yaşamını sürdürebileceği bölgelere büyük göçler
yaşanabilecek. Yeni koşullara uyum sağlayamayan çok sayıda bitki, böcek
ve kuş türü ortadan kalkacaktır.


SAYFA 13’DEKİ ETKİNLİK
Orman,dere;buradaki yaşayan canlı ve cansız varlıklar birbirleri ile
iletişim halinde oldukları için bu alanları bir ekosistem olarak
değerlendire biliriz.


Yoğunlaşma: Suyun buhar formundan sıvı formuna değişim sürecidir. Havadaki su buharı konveksiyon yardımıyla artar.
Yağış: Yağmur, sulusepken kar, kar veya dolu olarak bulutlardan salınan sudur.

SAYFA 16/1’DEKİ ETKİNLİK
Yüzeysel akıntı: Çok fazla yağış olduğunda, toprak suya doyar ve suyun
fazlasını alamaz. Kalan su toprağın yüzeyinden akar (Runoff).
Yeraltı suları: Dünya yüzeyine erişen yağışların bir kısmı toprağa sızar (infiltrasyon) ve yeraltı sularını meydana getirir.
Terleme:Bitkilerin terlemesi ile olan buharlaşmadır.

SAYFA 16/2’DEKİ ETKİNLİK

Su döngüsünün yararları
Toprak için Kayaçların fiziksel parçalanma ve kimyasal ayrışması için su gereklidir.
Bitkiler için Fotosentez için gereklidir.Topraktaki besin maddelerinin bitki kökleriyle alınması ve yaprağa taşınmasını sağlar.
Hayvanlar için İçilebilir su kaynaklarının devamını sağlar ve suda
yaşayan canlılar için sağlıklı yaşam ortamının devamını sağlar.
Suyun devamlılığı için Temiz ve içilebilir su kaynaklarının oluşumu ve devamlılığını sağlar.
Biyoçeşitlilik için Türler için yaşam ortamı oluşturur,Tür çeşitliliğinin devamını sağlar.


SAYFA 27’DEKİ ETKİNLİK
A:Baraj yapımı için uygun değildir.Çünkü ağlayan, millî parklar gibi
çok özel doğal güzellikler Hidroelektrik.Santrali. yapılırken yok
edilmemelidir.
B:Baraj yapımı için uygun değildir.Çünkü delta, baraj yapmak için hazneye sahip değildir.
C:Baraj yapımı için uygundur.Topografik koşullar uygundur.Suyun birikebileceği bir çanak vardır.

SAYFA 32/1’DEKİ ETKİNLİK
1.Piramitler arasındaki farklılıklar nelerdir? Söyleyiniz.
Ülkelerin nüfusu,nüfusunun yaş ve cinsiyet yapısı ile nüfus dinamikleri farklılık gösterir.
2.Piramitlerden hangisi nüfusu hızla azalan bir ülkeyi göstermektedir? Söyleyiniz.
Japonya’dır,Japonya gelişmiş bir ülke olması nedeniyle doğum oranları düşük ve nüfus artış hızı da son derece düşüktür.
3.Ülkelerden hangisinin nüfusu hızla artmaktadır? Bunun sebeplerini
belirtiniz. Endonezya,piramidin tabanı hızla genişlemektedir.Bu durum
bize doğum oranlarının ve nüfusun hızla arttığını gösterir.Nüfus
artışının nedeni Endonezya’nın gelişmekte olan bir ülke olması
nedeniyle doğum oranları yüksek ve nüfus artış hızı fazladır.Ayrıca
ölüm oranlarının azalması ve ortalama yaşam süresinin uzaması da nüfus
artışına neden olmaktadır.
4.Japonya ve Endonezya gibi ülkelerin nüfus planlaması yoluyla hangi sorunlarını çözebileceklerini belirtiniz.
Japonya nüfus planlaması yoluyla doğum oranlarını arttırarak genç nüfus
oranını artırmayı amaçlamaktadır.Japonya için, yaşlı nüfus oranının
artması,genç nüfus oranının azalması,aktif nüfus oranının azalması ve
bağımlı nüfus oranının artması sorunlara yol açmaktadır.
Endonezya’da ise nüfus planlaması yoluyla doğum oranlarını azaltarak
nüfus artışını azaltmayı amaçlamaktadır.Endonezya’da hızlı nüfus artışı
doğal kaynakların tüketimin artmasına,bağımlı nüfus oranının
artmasına,kişi başına düşen milli gelirin azalmasına,işsizlik ve göç
olaylarına,eğitim-sağlık gibi hizmetlerin halka yetmemesine,devletin
giderlerinin artmasına,dengesiz beslenme ve çeşitli sosyal sorunlara
neden olmaktadır.

SAYFA 32/2’DEKİ ETKİNLİK
Kavramlar: Nüfus patlaması, nüfus politikası, aktif nüfus, nüfus artış
hızı, aile planlaması, ölüm oranı, nüfus artış hızının gerilemesi,
doğum kontrolü
Örnek çalışma:
Nüfus patlaması olan ülkelerde doğum oranları nüfus artış hızı
yüksektir.**üm oranının düşmesi de nüfus artış hızının yüksek olmasına
neden olmaktadır.Nüfus artış hızı yüksek olan ülkeler uyguladıkları
nüfus politikası ile doğum kontrolü ve aile planlaması çalışmaları ile
nüfus artış hızını geriletmeyi amaçlamaktadırlar.Böylece aktif nüfus
oranı artarken bağımlı nüfus oranı azalacaktır.
Bazı ülkeler, nüfusunun artış hızını düşürme çabasındayken bazıları
nüfus politikaları sonucunda düşen artış hızını tekrar yükseltme
eğilimindedir.

SAYFA 33’DEKİ ETKİNLİK
1.1970 yılında Japonya'nın nüfusu ne kadardır?
90 milyon
2.Hangi yıldan itibaren nüfus artış hızında düşüş eğilimi tahmin
edilmektedir? Bu düşüşün ardındaki sebepler hakkında neler
söyleyebilirsiniz?
2020 yılından itibaren nüfus artış hızında düşüş eğilimi tahmin
edilmektedir.Bu durumun nedeni doğum oranının azalmasıdır.Nüfus artış
hızı ve doğum oranının düşmesinin temel nedeni Japonya’nın gelişmiş bir
ülke olmasıdır.Gelişmiş ülkelerde doğum oranları ve nüfus artış hızı
düşüktür.doğum oranlarının düşük olmasının nedenleri: sanayileşme ve
kentleşme,kadının çalışma hayatındaki yerini alması,eğitim düzeyinin
artması,refah düzeyinin artması,doğum kontrolü ve evliliklerin geç
yaşlarda yapılmasıdır.
3.1920 yılından günümüze kadar olan zaman aralığındaki nüfusun değişimini yorumlayınız.
1920’den itibaren nüfus hızlı bir şekilde artmış,1940-1945 yılları
arasındaki 2. Dünya savaşı nedeniyle nüfus azalmış,1980’e kadar nüfus
hızlı bir şekilde artmış,1980’den sonra nüfus artmaya devam etmiş fakat
nüfus artış hızı iyice azalmıştır.

SAYFA 34’DEKİ ETKİNLİK
Yaşlı nüfus oranı artarken genç nüfus oranı azalmaktadır.Bu durum aktif
nüfus oranının azalmasına ve bağımlı nüfus oranının artmasına,
çalışacak üretecek insan sayısının azalmasına,sosyal güvelik siteminin
çökmesine yol açacaktır.İleride nüfusun hızlı bir şekilde azalması
sorunu ortaya çıkacaktır.

SAYFA 35’DEKİ ETKİNLİK
1.Fransa'nın nüfusu hangi dönemler arasında en fazla artışı göstermiştir?
1960-1969 yılları arasında
2.Nüfusun değişiminde göçlerin etkisi nasıl olmuştur?
Nüfusun değişiminde göçler nüfus artışını hızlandırıcı bir etkide bulunmuştur.
Tablo incelendiğin de son yıllarda göçlerin nüfus artışına katkısı %20 dolayındadır.

SAYFA 36/1’DEKİ ETKİNLİK
Nüfus kontrolü ile birlikte kişi başına düşen milli gelir artar,eğitim
ve sağlık hizmetleri gelişir,işsizlik azalır,köyden kente göç
azalır,sosyal sorunlar azalır,tasarruflar artar,tüketim azalır,doğal
kaynakların tüketimi azalır,devletin giderleri azalır ve ülke
kalkınmasına daha fazla kaynak ayrılabilir.

SAYFA 36/2’DEKİ ETKİNLİK

NUSUF POLİTİKALARI
Nüfus Artış Hızının Düşmesinin Nüfus Artış Hızının Yükselmesinin

Olumlu sonuçları Olumsuz Sonuçları Olumlu sonuçları Olumsuz Sonuçları
Anne ve bebeklerin sağlık düzeylerinin yükselmesi Yaşlı nüfus oranının artması Üretimin artması



Kişi başına düşen gelirin azalması

Kişi başına düşen gelirin artması Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması
Ülkenin savunma gücünün artması Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetmemesi
Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması
Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının artması İşsizliğin artması
İşsizliğin azalması
Ülkenin savunma gücünün azalması
Genç ve eğitilebilir nüfus oranının artması Köyden kente göçün artması
Köyden kente göçün azalması
Sosyal güvenlik sisteminde sorunları ortaya çıkması
Sosyal sorunların artması

SAYFA 39’DAKİ ETKİNLİK
Küçük şehir,Orta büyüklükteki bir şehir ve çok büyük şehir
gösterilmektedir.Şehirler büyüdükçe nüfusu,kapladığı alan,ekonomik
fonksiyonları,siyasi fonksiyonları ve çevresine etkileri artmaktadır.

SAYFA 42’DEKİ ETKİNLİK
1.Gördüğünüz değişimler nelerdir? Söyleyiniz.
Binaların sayısı ve yükseltisi ile şehrin kapladığı alan artmıştır.
2.Şehrin gelişim ve değişiminde hangi fonksiyonel özellikler etkili olmuştur?
Geçmişte de büyük bir şehir olan New York ekonomik,siyasi ve kültürel
yönden gelişme göstererek küresel etkisi olan dünyanın en büyük
şehirlerinden biri haline gelmiştir.
Başkentlik yapmış olması(siyasi fonksiyonu), ABD'nin ve dünyanın önemli
şirketlerinin merkezleri, sivil toplum örgütleri, ulusal ve
uluslararası etkili medya kuruluşlarının burada toplanması, ticaret ve
sanayinin merkezi olması (ekonomik fonksiyonları),ayrıca
kültürel,sanatsal ve bilimsel etkinliklerin burada gelişmesi (kültürel
fonksiyonları) etkili olmuştur.



SAYFA 45’DEKİ ETKİNLİK
Mekke’nin dini fonksiyonu vardır ve küresel çapta etkilidir.
Essen şehrinde ekonomik fonksiyonlardan sanayi ve madencilik ön plandadır ve etkisi bölgesel çaptadır.
Şam şehrinde siyasi fonksiyonun yanında ekonomik fonksiyonlardan ticaret ön plandadır ve etkisi bölgesel çaptadır.
Marsilya şehrinde ekonomik fonksiyonlardan liman ve ticaret
fonksiyonları ön plandadır ve etkisi küresel çaptadır.
Oxford da eğitim ve kültürel fonksiyonlar ön plandadır ve etkisi küresel çaptadır.
Tokyo’da siyasi fonksiyonun yanında ekonomik fonksiyonlardan liman, ticaret ve sanayi ön plandadır ve etkisi küresel çaptadır.
Bayburt’ta ekonomik faaliyetlerden tarım ve hayvancılık ön plandadır ve etkisi yereldir.

SAYFA 46’DEKİ ETKİNLİK
1.Aşağıdaki dünya haritası üzerinde verilen şehirleri sembollere uygun olarak işaretleyiniz.
New York-Küresel, Londra-Küresel, Kudüs-Küresel,
Amsterdam-Küresel, Kütahya-Yerel, Yeni Delhi-Bölgesel,
Milano-Küresel, Nairobi-Bölgesel, Hong Kong-Küresel

2.İşaretlediğiniz şehirlerin etkilerinin neler olduğunu sınıfta tartışınız.
New York küresel ekonomi ve ticaretin merkezidir ve liman şehri olup
dünyanın en kalabalık şehirlerinden biridir. Londra küresel ekonomi ve
ticaretin bir diğer merkezidir ve liman şehri olup dünyanın en
kalabalık şehirlerinden biridir. Amsterdam, Hollanda’nın başkenti
olmasının yanında önemli bir liman şehri ve ticaretin bir başka küresel
merkezidir. Ayrıca birçok uluslar arası kuruluşun merkezidir.
Milano’da kültürel fonksiyonlar ve ekonomik fonksiyonlardan ticaret ön
plandadır. Kütahya’da sanayi, tarım ve ticaret gelişmiştir ve etki
alanı yereldir.Kudüs 3 din için de kutsal olan bir
merkezdir.Nairobi,Kenya’nın başkentidir.Yeni Delhi, Hindistan’ın
başkentidir.Hong Kong ,Asya’nın en önemli liman ticaret ve sanayi
şehirlerinden biridir.

SAYFA 50’DEKİ ETKİNLİK
Üretim tüketim dağıtım etkinlikleri birçok faktörden etkilenir.Bunlar
sanayi tesisi için yer seçimi,su , iklim ve yer şekilleridir.
Ham maddenin bozulabilir olduğu yerlerde tesisler genellikle ham madde kaynağına yakındır veya kolay ulaşabilecek bir yerdedir.
Örneğin, konserve tesisleri çoğu kez meyve ve sebze yetiştirilen bölgelerde
kurulur.Üretim etkisi

Bazı ham maddelerin işlenmesi sırasında büyük oranda suya ihtiyaç vardır.
Kâğıt ve demir-çelik sanayisi ile termik ve nükleer santraller gibi
tesislerde de su büyük önem taşır. (üretime etkisi)

Su büyük önem taşır bu noktada suyun varlığı miktarı yada yokluğu
kurulacak tesis üzerinde etki oluşturarak üretim ve beraberinde
üretilecek ürünün dağıtım ve tüketimine etkide bulunur.

İklim, bazı sanayi kollarının yer seçiminde dolaylı etkiye sahiptir. Ham
madde olarak tarımsal ürünlerin kullanıldığı tesisler, iklim koşullarının bu
maddeleri etkilemesi nedeniyle dolaylı yoldan etkilenir. Bazı tesisler üzerinde
ise doğrudan etkiye sahiptir. Uçak sanayi üzerine etkisi doğrudandır.

Gemi tezgâhları da iklimden doğrudan etkilenir. Şiddetli soğuklarda gemi inşa
faaliyetlerinin durması, yazın sıcakta demir-çelik aksamının ısınması çalışma
koşullarını güçleştirir. (üretime etkisi)

İklim koşulları çalışanlar üzerinde de etkilidir. Şiddetli sıcaklar, verimi
düşürürken şiddetli soğuklar ısıtma sorunu nedeniyle maliyeti arttırır.

Yer şekilleri, ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim, dağıtım ve
tüketim faaliyetlerini de etkiler. Ham maddenin gerek işleneceği tesise
götürülmesi gerekse mamul ürünün tüketiciye sunulabilmesi ulaşımla
bağlantılıdır. Kara yolları ve demir yolları güzergâhları yer şekillerinden
etkilenir.

Enerji hatlarının güzergâhları dikkatli seçilmeli veya bu hatlar yer altına
gömülmelidir. Bu da yer şekilleri ve iklimle ilgilidir. Hidroelektrik enerji
için uygun yer şekilleri ve su potansiyeli gerekmektedir.

Yer şekilleri, iklim ve su kaynakları, bitki örtüsünün gelişmesinde etkili
olur.

Bitki örtüsü tarımsal hammadde kaynaklarının ortaya çıkması üzerinde etkili
olarak üretimi etkiler.

İklim şartları dağıtımı da etkiler. Kar yağışları, don olayları gibi iklim
olayları dağıtımında aksamasına neden olur.

Yer şekilleri ise ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim
,dağıtım ve tüketim faaliyetlerini etkilemiş olur.Uygun ulaşım
koşulları hem üretilen ürünün rahatça mevcut pazarlara taşınmasına
sebep olarak maliyeti düşürür tüketimi destekler.

Sonuç olarak mevcut sanayi kollarının gerek yer seçimi gerekse üretim
miktarı bunun pazarlara taşınması ve tüketilmesinde iklim,su,yer
şekilleri doğrudan yada dolaylı etkide bulunur.Dönem dönem üretimi
destekleyici özellik gösterebilir dönem dönem şartları
zorlaştırabilir…Unutulmamalıdı r ki üretim ,dağıtım ve tüketim bozulmaz
bir halkadır.Tüketimdeki artış direk üretimi etkiler bu iki etkenin
oluşmasında dağıtım koşullarında önemli rol oynar ürettiğinizi
dağıtamazsanız tüketim miktarı azalır talep gelmediği içinde üretim
düşer.

SAYFA 52’DEKİ ETKİNLİK
Sütün üretim aşamasından soframıza gelene kadar etkili olan doğal
faktörler içerisinde özellikle iklim şartları hayvancılık yapılan
bölgeyi o bölgedeki çayır yetişmesini direk etkiler buda üretim miktarı
üzerinde etkili olur.

Yaz yağışının olduğu alanlarda gür otlaklar yetişeceğinden verim artar
maliyet azalır.Aksi takdirde hayvanları hazır yemle beslemek zorunda
kalırsınız buda maliyeti arttırır.

Olumsuz iklim koşulları ulaşımı olumsuz etkileyerek ulaşım maliyetlerini
arttırır. Süt ürünlerinin bozulmaması için soğutmalı kamyonlarla taşınması
gerekir bu durum dağıtım maliyetlerini arttırır.

İklim şartları insanların tüketim alışkanlıkları üzerinde de etkili olur

Yine üretim yapılan bölgedeki yer şekilleri ulaşım üzerinde ve
beraberinde dağıtım üzerinde etkili rol oynar.Uygun ulaşım koşulları
maliyeti düşürür.Kışın kapanan yollar dağıtımı olumsuz etkiler.Yine
dağlık ve engebeli arazi ulaşımda zorluklara oluşturacağı için fabrika
yeri olarak seçilmez buda süt ile fabrika arasındaki mesafeyi arttırır
beraberinde sütün taşınması sonucu maliyet artar.


SAYFA 54’DEKİ ETKİNLİK
Üretiminde etkili olan beşeri faktörler pamuk ekimi yapılabilecek gerek
teknolojik imkanların gerekse üretimden olgunlaşma dönemine kadar
gerekli sulama ihtiyacının karşılanabilmesi bunları oluşturabilecek bir
sermaye gereklidir.O bölgede yada çevre bölgelerde pamuk için uygun
sanayi tesislerinin varlığı,üretilen pamuğun hızlı bir şekilde dağıtıma
aktarılması için uygun teknolojik gelişmeler pamuğun hem üretim
miktarını hem pazara ulaşma kalitesini etkiler.

Yine dağıtım aşamasında üretim bölgesinin uygun ulaşım koşullarına
sahip olması,modern pazarlama yöntemlerine uygun pazarlanması dağıtım
faaliyetlerini etkiler.

Yine pamuk için oluşturulan pazar yapısının çeşitli olması kullanıldığı
sektörlerin bolluğu,Kullanıldığı sektörlerde yapılabilecek yoğun reklam
tanıtım faaliyetleri,bölgenin genel gelir düzeyi,üretilen ürünün
kalitesi ve insanlar için temel ihtiyaç gurubuna girip girmemesi
,üretilen ürünlerin fiyat sınıflandırması tüketilen pamuk üzerinde
etkilidir.

Özetle pamuk için üretim tüketim dağıtım faaliyetlerinde tarladan
toplanıp işlenmesinde uygun koşulların varlığı dağıtımında ki maliyet
ve ulaşım avantajları tüketimine yönelik üretilen ürün çeşitliliği
,Pazar potansiyeli ,temel ihtiyaç sınıflandırmasındaki sıralaması
etkili olan beşeri faktörler olarak karşımıza çıkar.

SAYFA 55’DEKİ ETKİNLİK
Reklam faaliyetleri tüketimi arttırmada önemli bir etkendir.
Bir bölgenin nüfus miktarındaki artış tüketimi arttırır.
Teknolojik gelişmeler insanların tüketim alışkanlıklarını arttırır.
Pazarlama teknikleri üretim tüketim dağıtım arasındaki ilişkide önemli bir rol oynar.
Dinamik nüfuslu bir ülkede girişimci ruha sahip insanlar farklı iş kollarının oluşmasını sağlarlar.
İhtiyaçların tür ve özellikleri tüketimi direk etkileyerek üretimde de rol oynar.
Siyasal ve politik ilişkiler ülkeler arası ticarette önemlidir.
Tüketimdeki hızlı artış üretim kapasitesinin zorlanmasına yol açar.
Bilim ve teknoloji üretim ,dağıtım,tüketim faaliyetlerinde kalite ve miktarı arttırır.

SAYFA 56/2’DEKİ ETKİNLİK
Teknolojik gelişmeler bir bölgede üretim tüketim ve dağıtım
hizmetlerini olumlu etkiler.Hele de bu imkanlar reklam faaliyetleri ile
birleşirse özellikle tüketim faaliyetleri artar.

Sermaye birikimi fazla olan bölgeler üretim faaliyetlerinde öncü
tesislere sahip olur.Bu tür alanlarda iletişim hizmetlerindeki
gelişmeler özellikle dağıtım faaliyetlerinde olumlu bir etkendir.

SAYFA 56/3’DEKİ ETKİNLİK
a-Soğuk hava depolarının yapılması üretilen malların korunması ve
dağıtımı esnasında daha fazla dayanmasını sağlayarak etkili olur.Örnek
balıkçı teknelerine soğuk depoların yapılması üretim miktarını
etkilemiştir.
ÜRETİM-DAĞITIM

b-İletişim hizmetlerinin gelişmesi dağıtım faaliyetleri arasındaki
irtibatı sağlayarak daha sağlıklı olmasını sağlar bu olanakların
gelişmesi de mevcut tüketimi arttırır.
DAĞITIM-TÜKETİM

c-Yeni ulaşım yollarının yapılması ve ulaşımın çeşitlenmesi üretilen
malın daha çabuk pazarlara sürülmesine yol açar insanlar ellerindeki
malları satabileceği duygusuna kapılması yada satması daha fazla üretim
yapmalarına yol açar dağıtımı kolaylaştırır beraberinde tüketimi olumlu
etkiler.
ÜRETİM-DAĞITIM-TÜKETİM

d-Sanayi tesislerinin faaliyete geçmesi direk etkisini üretimde
görürüz.Bölgede sanayi tesisleri sonucu üretimin artması dağıtım
hizmetlerini de geliştirebilir ancak temel etken üretimdir.
ÜRETİM
e-Modern pazarlama yöntemlerinin kullanılması direk olarak dağıtımda
etkili olur.Daha geniş bir kitleye ulaşmak tüketimi arttırır.Bunun için
bayiler oluşturmak ,ürün hakkında Pazar araştırması yapmak dağıtım
faaliyetleri için önemlidir.Bu alanda yapılan çalışmalar daha fazla
tüketim demektir.

DAĞITIM ve TÜKETİM

f-Nitelikli iş gücünün sağlanması üretim ve dağıtım esnasında nitelikli iş gücü olması bu iki sektörü olumlu etkiler.
ÜRETİM-DAĞITIM

g-Tanıtıcı reklam filmlerinin yapılması ulaşılan Pazar kitlesini arttırarak tüketimi destekler.
TÜKETİM

h-Nüfusun artması mevcut ortam içerisin de daha fazla üretim dağıtım ve tüketim demektir.
TÜKETİM-ÜRETİM-DAĞITIM

SAYFA 60/1’DEKİ ETKİNLİK
SORU-1-Petrolün üretimden tüketime kadar geçirdiği aşamaları fotoğraflardan hareketle anlatınız.
İlk resimde petrolün ham petrol olarak çıkartılması boru hatlarıyla
yada boru hatları sonrası deniz yolu tankerlerle ya başka bir boru
hattına yada rafineliye taşınmasını burada işlendikten sonra kara yolu
ulaşımı ile tüketim amaçlı benzin istasyonlarına oradan da arabalarda
kullanılarak tüketim faaliyetinin gerçekleşmesi anlatılmıştır.
Petrol taşımacılığında sıvı özellik göstermesinden dolayı boru hatları
ve çok yüksek miktarda petrol yükleyebileceğiniz tankerler kullanılır.
Soru -2-Kömür ile petrolün dağıtımını ,üretim ve tüketimini temel olarak karşılaştırınız.
Kömür üretiminde kömür ocakları sonrası gerek karayolu ,gerek demir
yolu,gerekse deniz yolu kullanılarak mevcut kullanım alanlarına
aktarılır.Kömür daha çok demir çelik endüstrisi,elektrik üretimi,ve
yakacak olarak tüketilir.Katı bir kaynak olduğundan demir yolu
taşımacılığı her zaman için tercih edilir ve avantajlıdır.Özellikle
demir üretiminde kömür bölgeye götürülmektense demir bölgeye
getirilerek işlenir ancak her tesis için bu özellik geçerli
değildir.Termik santrallerde elektrik üretiminde kullanılır.Evlerimizde
yakıt olarak kullanımında yakın merkezler için kara yolu tercih
edilir.Kullanım yoğunluğu petrol kadar çeşitli değildir.Taşıma
özellikleri petrole oranla farklıdır.

Petrolün üretim ve dağıtım faaliyetleri yukarıda anlatılmıştır.Tüketim
olarak kömüre oranla daha gereklilik sahibidir.Kullanım alanı daha
çeşitlidir.Boru hattı taşımacılığı bir avantajdır.

SAYFA 60/2’DEKİ ETKİNLİK
Burada üretim tüketim ve dağıtım bir arada düşünülerek en avantajlı koşulların sağlanmasına özen gösterilmektedir.

Hammadde bölgesi olması ucuz işgücüne sahip olması işin üretim kısmıyla
ilgili limanlara sahip olması ve önemli Pazar alanına yakın olması da
dağıtım ve tüketimde önemli avantajlar sağlar özellikle dağıtımda
maliyeti düşürür tüketimi destekler.



SAYFA 63’DEKİ ETKİNLİK


Doğal Kaynak Türleri Nereden elde edildiği,Oluşum Kökenleri Kullanım amacı ,Faydaları ve Önemi

Kömür Bitkisel maddelerin yer altında depolanarak değişime uğramasıyla
oluşur Isınma ve termik santrallerde elektrik enerjisi elde etmekte
kullanılır.
Petrol Petrol, denizlerdeki bitki ve hayvanların çürüdükten sonraki
kalıntılarından oluşur. Bu kalıntılar deniz yatağında milyonlarca yıl
boyunca çürüdükten sonra, geriye yalnızca yağlı maddeler kalır. Çamur
ve büyük kaya katmanları altında kalan yağlı maddeler de petrol ve gaza
dönüşür. Mazot, benzin, gaz yağı petrolün en çok bilinen ürünleridir.
Mumlarda ve cilalarda petrol bulunur, parfümler, kozmetikler , etilen,
tırnak cilası yapımında kullanılan aseton, yapay kauçuk, plastik, sıvı
deterjan yapımında kullanılan kimyasal maddeler, bazı ilaçlar hep
petrol sayesinde vardır.tekstil ürünü de petrolden üretilen maddeler
sayesinde yapılmaktadır.
Uranyum Uranyum, 1800°C’a doğru eriyen, gümüş beyazlığında bir
madendir. Nükleer enerji üretiminin (nükleer reaktörler ve piller, atom
bombalan) temel hammaddesi olarak kullanılır
Doğalgaz Fosil yakıtlar grubundan hidrokarbon esaslı doğalgaz, yer
altında gözenekli kayaların boşluklarına sıkışmış olarak yada petrol
yataklarının üzerinde gaz halinde büyük hacimler şeklinde
bulunur.Doğalgaz; %95 metan, az miktarda da etan, propan atom, bütan ve
karbondioksitten oluşan renksiz, kokusuz ve havadan hafif bir gazdır.
Ham petrole alternatif bir yakıt olarak dış enerji çeşitliliği
açısından stratejik bir avantaj sağlar. Günümüzde doğalgaz sanayi için
vazgeçilmez bir yakıt konumuna gelmiştir.Elektrik üretimi ,ısınma
,mutfaklarımızda kullanılır.
Ormanlar Uygun iklim koşullarında yetişme imkanı bulan Orman; ağaçlarla
birlikte diğer bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar gibi canlı
varlıklarla toprak hava, su , ışık ve sıcaklık gibi fiziksel çevre
faktörlerinin birlikte oluşturdukları karşılıklı ilişkiler dokusunu
simgeleyen bir ekosistemdir. Kullanım alanı geniştir.İlaç
sanayi,yakacak ,mobilya,kırtasiye,kağıt sayılabilir.
Çayır ve otlaklar Kurak ve yarı kurak bölgelerde yağış azlığından
dolayı ağaç yetişmeyen yerlerde yada yüksek yerlerde yaz yağışlarına
bağlı olarak görülen doğal bitki örtüsüdür. Kullanım alanları
hayvancılık sektöründe ön plana çıkar.
Güneş enerjisi İklim koşullarının elverişli olduğu yerlerde güneşlenme
süresi ile bağlantılı gelen ışınların çeşitli sistemler kullanılarak
enerjiye dönüştürülmesidir. Son yıllarda alternatif enerji kaynağı
olarak kullanılması konusunda çalışmalar sürüyor. Güneş Enerjisinden
Doğrudan Isı Enerjisi ,
Güneş Enerjisinden Doğrudan Elektrik Enerjisi ,
Güneş Enerjisinden Hidrojen Enerjisi elde etmek mümkündür. Kullanım
suyu ısıtılması, yüzme havuzu ve limonluk ısıtılması ; kaynatma ve
pişirme ; bitkisel ürünlerin kurutulması , su damıtılması , yapıların
ısıtılması ve soğutulması
Rüzgar Doğadaki ısınma özelliklerine bağlı olarak oluşan basınç
farkında havanın yer değiştirmesi sonucu oluşan doğal bir kaynaktır.
Elektrik üretme ,Pilleri şarj etme
Su depolama ,Taşımacılık
Su pompalama ,Tahılların öğütülmesi
Soğutma
Gelgit ay ve güneş'in yeryuvarı
üzerindeki çekim güçleri nedeniyle deniz yüzünde, özellikle
anadenizlerde
su düzeyinin alçalması, kabarması olayı, Gel-git enerjisini elektriğe
dönüştürmek için yaygın olarak, uygun bulunan koyların ağzının bir
barajla kapatılarak, gelen suyun tutulması, çekilme sonrasında da
yükseklik farkından yararlanılarak türbinler aracılığı ile elektrik
üretilmesi hedeflenir.

Biyokütle Biyokütle enerji teknolojisi kapsamında; odun (enerji
ormanları, ağaç artıkları), yağlı tohum bitkileri (ayçiçek, kolza, soya
v.b), karbo-hidrat bitkileri (patates, buğday, mısır, pancar, v.b),
elyaf bitkileri (keten, kenaf, kenevir, sorgum,vb.), bitkisel artıklar
(dal, sap, saman, kök, kabuk v.b), hayvansal atıklar ile şehirsel ve
endüstriyel atıklar değerlendirilerek enerji elde edilir. Biyokütle
yenilenebilir, her yerde yetiştirilebilen, sosyo-ekonomik gelişme
sağlayan, çevre dostu, elektrik üretilebilen, taşıtlar için yakıt elde
edilebilen stratejik bir enerji kaynağıdır. Türkiye sadece odun, bitki
ve hayvan atık-artıklarından yakacak olarak ısınma ve pişirmede
yararlanmakta
Toprak Toprak; kayaların ve organik maddelerin çeşitli derecedeki
ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar topluluğu
barındıran, bitkilere durak yeri ve besin kaynağı olan ve katı yer
kabuğunun, uzun zaman içerisinde belirli özellikler kazanan en üst
kısmını saran doğal, dinamik bir yapıdır.Sıcak ve nemli bölgelerde
oluşumu daha hızlıdır. Tarımda ,hayvancılıkta,ormancılıkta sanayide
kullanılır.Seramik ,porselen,tuğla ,kiremit örneklendirilebilir.
Çakıl-kum depoları Akarsu yataklarında yada biriktirme alanlarında
görülür genelde taşınmış özellikleri gösterir. Tarımsal amaçlı ve
inşaat sektöründe kullanılır.
Su kaynakları Doğada mevcut su döngüsü bünyesinde oluşan
kaynaklardır.Bunlar akarsular ,göller,yer altı suları ,buzul erimesi
sonucu oluşan sular olarak belirtilebilir. Kullanım alanı olarak en
temel gıdamız su ihtiyacımızda,temizlik,tarım,s anayide
kullanılır,enerji elde edilmeside kullanım alanlarından biridir.
Doğal turistik kaynaklar Ormanlık alanlar,göller, şelaleler,
denizler doğal yaşam alanları,doğal turistik kaynak gurubuna girer. Kullanım alanı daha çok turistik amaçlıdır.

SAYFA 74’DEKİ ETKİNLİK
Anadolu eski zamanlardan beri bir çok uygarlığa merkez olmuş önemli bir tarihsel potansiyeli olan bir yerdedir.

Önemli bir geçiş noktasında bulunması verimli topraklara sahip
olması iklim çeşitliliğinin görülmesi Anadolu’nun ekonomik çeşitliliği
bir çok uygarlığın kurulmasına ve bu uygarlıklardan kalma eserlerin
ülkemizde yaygın olmasının sebebidir.



SAYFA 78’DEKİ ETKİNLİK
SORU-1-Araziler hangi amaçla kullanılmıştır ve bunun üzerinde yer şekilleri nasıl etkili olmuştur.
Bölgenin horst ve graben alanlarından oluştuğunu söyleyebiliriz.Bu
bölge özellikle tarımsal faaliyetlerin yoğunluk kazandığı toprak ve
iklim özelliklerine sahiptir.Genel olarak tarımsal faaliyetlerin ön
plana çıktığı beraberinde tarıma dayalı yer yer sanayi tesislerinin
bulunduğu yerleşmeler gözlenmektedir.Yamaçlara doğru yerleşmeler
görülmekle birlikte yayılım verimli tarım arazilerine doğrudur.Yer
şekilleri bunda önemli bir etkendir.Horst alanlar yükselti ve engebe
şartlarından dolayı yerleşmeleri horstlar arasında kalan bölgelere
yönlendirmiştir.

SORU-2-Arazilerin gelecekteki muhtemel kullanımı ile ilgili senaryolar oluşturunuz.
Arazilerin gelecekte kullanımı ile ilgili olarak hızlı nüfus artışı ve
insanların barınma ihtiyaçları için konut yapımı ve diğer ihtiyaçları
için üretim tesislerinin kurulması gelecekte mevcut tarımsal alanların
iyice daralmasına yol açacaktır.İnsanlar bir noktadan sonra tarımsal
faaliyetlerin önemini kavradığı noktada yerleşmeler yamaç bölgelere
kullanım alanı olarak ölü noktalara kayabilir tarımsal alanlar
korunmaya çalışılabilir.

SAYFA 79’DAKİ ETKİNLİK
%65,5 HİZMET
%24,4 TARIM
%10,1 SANAYİ

Burada belirtilen değerler sektörlerin ekonomiye katkılarıdır.Her ne
kadar tarım sektörünün ekonomiye katkısı az gibi gözükse de tarımda
çalışan kişi sayısı çok tur.Sanayi sektöründe çalışan kişi sayısı ise
azdır.Buradaki dağılım ülkemizin tarım toplumundan kurtulup sanayi ve
hizmet sektörüne geçiş sürecinin yansıtıldığı yani gelişmekte olan bir
ülke yapısı olduğunu göstermektedir


SAYFA 80/1’DEKİ ETKİNLİK
Coğrafi konum özellikleri
Ekonomiye katkısı

Üç tarafının denizlerle çevrili olması ve boğazlara sahip olması
Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili olmasından dolayı hinterlandı çok
iyi limanlara sahiptir.Bu özelliği uluslar arası ticaret
faaliyetlerinde ülkemize ciddi avantajlar sağlar.Karadeniz’e komşu
ülkeler ile diğer ülkeler arasındaki deniz ticareti boğazlar yoluyla
yapılır ve böylece ülkemize stratejik önem kazandırır.Turizm yoluyla
çeşitli gelirler elde edilir.

Önemli/stratejik enerji ve yer altı kaynaklarına sahip olması ve bu kaynaklar bakımından zengin ülkelere komşu olması
Enerji kaynakları aktarımı açısından son derece önemli stratejik bir
noktadadır.Sanayi için gerekli olan hammadde ve enerji kaynaklarına
kolayca erişilebilir.Komşu ülkelerin sahip olduğu petrol ve doğalgazın
dünya pazarlarına ulaştırılmasında ülkemiz önemli bir yere sahiptir.

Farklı mevsimlerin yaşanması
Turizm faaliyetleri için önemli
avantajlar sağlar.Buna bağlı olarak Ege ve Akdeniz kıyılarında plaj
turizmi gelişirken yükseltinin kış sporları için uygun olduğu dağlarda
ise kayak turizmi gelişir.Turizm açısından çeşitlilik sunması ülkemiz
için ciddi bir avantajdır.

Asya, Avrupa ve Afrika Kıtalarının birbirine en fazla yaklaştığı yerde olması
Kıtalar arası ulaşım bağlantılarının ülkemizden sağlanması gerek
ekonomik gerekse kültürel açıdan ülkemize katkılar sağlar. Bu durum
ülkemize stratejik açıdan önem kazandırır.Bu kıtalar arasındaki ulaşım
bağlantısını ülkemiz kurar.

Doğu ve Batı medeniyetlerinin buluşma noktasında yer alması
Ülkemize kültür turizmi faaliyetleri açısından avantaj sağlar.Sahip
olduğu bu özellik ülkemizde turizm açısından zenginlik sağlar.Kültürel
kaynaşmaya yardımcı olur. Ülkemizde hem doğu hem de batı
medeniyetlerine ait tarihi eserleri görebilmek mümkündür.

Bulunduğu bölgeye göre zengin su kaynaklarına sahip olması
Geleceğin en önemli kaynaklarından biri su olacaktır.Enerji kaynağı
olarak ülkemiz hidroelektrik enerji potansiyeli bakımından Avrupa’da 3.
sıradadır. Ayrıca Ortadoğu’nun can damarı olan Fırat ve Dicle
kaynaklarını ülkemizden alır ve bu durum ülkemizin stratejik önemini
arttırmaktadır.Tarımsal faaliyetler üzerinde etkili olur.



SAYFA 80/2’DEKİ ETKİNLİK
1.Ülkemizde yapılan ekonomik faaliyetler bugünkünden farklı olur muydu?
Sebebini belirtiniz?

Evet farklı olurdu.Çünkü iklim,toprak yapısı,denize göre konum,yükselti
şartları,stratejik avantajlarımız ortadan kalkabilir yada değişirdi
bizde mevcut konum özelliklerimize göre ekonomik faaliyetlerimizi
belirlerdik…

2.Bu konum Türkiye’nin ekonomisini nasıl etkilerdi? Açıklayınız.

Ülkemizin matematik konumu belirtilen enlemler olduğunda Türkiye şu
anki iklim özelliklerinden farklı özellikler gösterirdi.İklim
çeşitliliği ortadan kalkar buda ülkemizdeki ekonomik faaliyetlerin
çeşitliliğini olumsuz etkilerdi.Yine özel konum özelliklerimiz
değişirdi bu noktada şu an ekonomik faaliyetlere yön veren konum
avantajlarımızı kaybederdik.Enerji kaynakları geçiş noktasında olmaz
,Asya Avrupa’yı birbirine bağlamaz geçmişten gelen tarihsel kültür
zenginliklerine sahip olamazdık.Bu özellikler birleştiğinde ekonomik
faaliyetlerimizdeki çeşitlilik azalır yada değişirdi.

SAYFA 81’DEKİ ETKİNLİK
SORU-1-Türkiye arazisinin ne kadarında verimli bir şekilde tarım
yapılabilir? Bu araziler Türkiye’nin nerelerinde yoğunlaşmıştır?

Kitabınızda bir üst paragrafta tarım yapılabilecek uygun alanlar için
500 m den az olan arazilerimizin daha uygun olduğu belirtilmiştir.Bu
alanlar toplam arazimiz yalnızca % 16 sını meydana getirmektedir.Bu
araziler Türkiye’nin kıyı bölgelerinde ve ülkemizin batısında
yoğunlaşmıştır.

SORU-2-Türkiye’de arazinin ne kadarı, tarımda verimin azaldığı ve
yerleşmenin zorlaştığı kuşakta yer alır?
Bu araziler Türkiye’nin nerelerinde yoğunlaşmıştır?

1000 m nin üzerine çıkıldığında tarım da verim azalır ve yerleşme
zorlaşır.Uygun düzlükler olsa bile çoğu kez iklim şartlarının
elverişsizliği tarımda çeşitliliği engeller.
Bu araziler toplam arazimizin %58 ini meydana getirmektedir. Bu alanlar ülkemizin
Kuzey Anadolu dağları , Toros dağları ve Doğu Anadolu bölgesinde yer almaktadır.





SAYFA 83/1’DEKİ ETKİNLİK

OLAY ETKİLERİ
Kar yağışlarının yoğun görülmesi Kış sporlarının gelişmesine bağlı
olarak turizm gelirlerin artması. Bu etkiler yaygın olarak Bursa,
Kayseri, Bolu, Erzurum, Kars illerinde görülür.Ulaşımda zorlukların
yaşanması, bazı
işletmelerin maliyetinin artması, açık havada çalışılan tesislerin
üretime ara vermesi. Bu etkiler genellikle ülkemizin doğusunda görülür.
Güneşlenme süresinin uzun olması Deniz turizmin gelişmesini, ısıtma
maliyetlerinin düşmesini, güneş enerjisi potansiyelinin fazla olmasına
yol açar.Akdeniz ve Ege kıyıları ile İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu
bölgelerinde görülür.Kuraklık yaşanmasına neden olur.Akdeniz ve Ege
kıyıları ile İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.
Yaz mevsiminin yağışsız geçmesi Deniz turizmin gelişmesini sağlar. Yaz
kuraklığı isteyen tarım ürünlerinin yetişmesine imkân
tanır.Akdeniz,Ege, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde
görülür.Kuraklığın ve orman yangınlarının artmasına neden
olur.Akdeniz,Ege, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.
Yıl boyunca yağışın görülmesi Su kaynakları zenginleşir, hidroelektrik
potansiyeli artar, gür ormanlar gelişebilir.Karadeniz kıyılarımızda
görülür.Ulaşım zorlaşır, sel ve heyelan olayları artar.Karadeniz
kıyılarımızda görülür
Donma olayının yaşanması Kış turizminin gelişmesini sağlar,Doğu Anadolu
başta olmak üzere deniz etkisinden uzak iç kesimlerde görülür.Ulaşım
zorlaşır, tarımsal üretim ve ekonomi de kayıplar ortaya çıkar.Doğu
Anadolu başta olmak üzere deniz etkisinden uzak iç kesimlerde görülür.

SAYFA 83/2’DEKİ ETKİNLİK
SORU-1-Nüfusun yaş yapısı hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Nüfus piramiti incelendiğinde doğum oranlarını kontrol altına almaya
çalışan bir ülke özelliği göstermektedir.Ülkemiz genç ve dinamik bir
nüfusa sahiptir. Yaşlı nüfus oranı azdır.

SORU-2-Nüfusun yaş yapısının ülkemiz ekonomisine sağladığı avantajlar ve
Dezavantajlar nelerdir?Tartışınız.

Genel olarak düşünüldüğünde ülkemiz nüfus yapısında genç nüfus oranı fazladır.
İş(istihdam)sıkıntısının yaşanması, nüfus artış hızının ve bağımlı nüfus oranın
fazla olması ekonomiyi olumsuz yönde etkilemektedir.
Buna karşın nüfusun mevcut genç nüfusun eğitilerek nitelikli hâle
gelmesi ve istihdamın sağlanması durumunda ülkemiz için nüfus, önemli
bir zenginlik olacaktır. Ülkemiz genç ve dinamik bir nüfusa sahiptir.

Sevgili gençler bu etkinlikler yoğun üniversite temposunda sizlerin zaman kayıplarınızı azaltarak
bir nebze faydamız olması açısından hazırlanmaktadır.Sizlerde gereken
bilinci göstererek bu etkinliklerden faydalanmanız noktasında kopyala
yapıştırmadan ziyade cevapları anlamaya çalışarak faydalanmanız
temennimizdir.Aksi takdirde yapmış olduğumuz çalışma amacına ulaşmaz ve
sizlerde sadece günü kurtarmış olursunuz.Kafanıza yatmayan cevaplara
müdahale etmeniz gerekirse yorum bölümlerinden tartışmaya açmanız
önerilmektedir.Aksi takdirde buradaki günü kurtarma talebiniz ileriki
hayatınızda geleceğinizi kaybetmeye yönelik sizleri ciddi bir hataya
sürükler…

SAYFA 85’DEKİ ETKİNLİK
SORU-1-Türkiye ekonomisinin sektörel dağılımında uygulanan ekonomik politikaların etkisi nasıl olmuştur?Tartışınız.

Tablolar incelendiğinde özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında tarımsal
faaliyetler ön plana çıkmakta bu yıllardan sonra özellikle 1950 den
sonra sanayi ve hizmet sektörünü geliştirmeye yönelik politikalar ön
plana çıkmakta ve bu değişim sonucunda tarımsal pay azalmış sanayi ve
hizmet sektöründe artışlar gözlenmiştir.

SORU-2-Yıllara bağlı olarak en fazla değişim hangi sektörde olmuştur? Bu değişim neyi ifade eder?

Şekillerdeki rakamlar incelendiğinde en fazla değişim tarımsal sektörde
gözlenmekte bu değişim ülkemizin yavaş yavaş tarım toplumu özelliğinden
kurtularak sanayileşme yolunda adımlar attığının gelişmeye yönelik
hamleler gösterdiğinin bir göstergesidir.
%45 den %16 lara kadar gerilemiş buradaki gerileme sanayi ve hizmet
sektörünün etkin bir konuma geldiğinin bir göstergesi ülkenin
geliştiğinin bir işaretidir.

SORU-3-Sektörlerdeki değişimi göz önüne alarak Türkiye ekonomisinin
geleceğe yönelik sektörel dağılımı hakkında senaryolar oluşturunuz.

Tarım sektörünün ekonomi içinde payı giderek azalacaktır. Sanayi ve
özellikle de hizmet sektörlerinin payı giderek artacaktır.

SAYFA 86’DAKİ ETKİNLİK
SORU-1-Ülkemizin nerelerine teşvik politikası uygulardınız? Niçin? Tartışınız.

Ülkemizin işsizliğin fazla olması nedeniyle göç veren ve geri kalmış
Doğu Anadolu ,bölgelerine ,Doğu Karadeniz İç Anadolu’nun ön plana
çıkamamış şehirlerine ,Güney doğu Anadolu bölgelerine teşvik
politikaları uygulardık.Belirli illerde yapılacak yatırımlara
sağlanacak vergi ve sigorta primi teşvikleri, enerji desteği ve
bedelsiz arsa temini ile yeni yatırım sahaları açılacak, yatırımlarla
burada yaşayan insanlara iş imkanları sağlanacak ve gelir düzeylerini
yükseltecektir. Böylece yöre insanlarının başka bölgelere göçü de
önlenmiş olacaktır.Bölge gelişecek kentleşecek diğer sektörlerin
gelişmesi sağlanacak.

SORU-2-Hangi sektörün gelişmesi için teşvik uygulardınız? Söyleyiniz.

Ekonomik değer açısından ön plana çıkan sektörler desteklenebilir yine
öncelikle fazla işçi çalıştıran sektörler başta olmak üzere (Tekstil ,
turizm gibi) , teşvik verilen bölgedeki doğal kaynakları
değerlendirebilecek yani bölgedeki tarım, hayvancılık, madencilik
faaliyetlerinin gelişmesini sağlayacak sektörlere teşvik uygulardık.
Bölgedeki doğal kaynaklarla uyumlu yatırımlar teşvik politikalarında
öncelikli olurdu.

SORU-3-Yapacağınız uygulamada ne tür kolaylıklar sağlardınız? Sebeplerini tartışınız.

Bedava yada ucuz arsa ile vergi indirimi veya ertelemesi, araç gereç
alımında gümrük vergisi, KDV indirimi veya muafiyeti, ucuz enerji,iş
gücü teminini gibi çeşitli kolaylıklar sağlardık. Bunlar yatırımcıyı
teşvik ederek yatırım yapılmasını kolaylaştırmaktadır.

SAYFA 89’DAKİ ETKİNLİK
Tarımı Destekleyen Kuruluşlar:Tarım ürünlerinin toplanması,
pazarlanması ve işlenmesi yönüyle çiftçilerin desteklenmesi
gerekmektedir. Türkiye’de tarıma destek sağlayan çeşitli kuruluşlar
bulunmaktadır.Tarım Bakanlığı,Ziraat Bankası,tarım Kredi ve Satış
Koperatifleri,Türkiye Zirai Donatım Kurumu,Devlet Üretme
Çiftlikleri,Çaykur,Tekel,Topra k Mahsulleri Ofisi,Tariş, Çukobirlik,
Antbirlik, Fiskobirlik,Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Devlet Su
İşleri tarımı destekleyen ve tarımla ilgilenen kuruluşlardır.

SAYFA 90’DAKİ ETKİNLİK
CEVAP-1-Tarımın alanlarının Türkiye yüzölçümündeki payı: %36 dır.

CEVAP-2-Tarım alanlarımız son sınırına ulaşmıştır.Yeni tarım alanları
yapılırsa otlak ve meralar ile orman alanlarımız yok olur. Bu durumda
doğal denge ve çevre şartlarında bozulmalara yol açar.Ülkemizdeki hızlı
şehirleşme bir çok noktada tarım arazilerinin işgal edilmesine sebep
olmuştur.Bir çok noktada ormanların tahrip edilmesi tarla açmak
amaçlıdır.Olumlu etken olarak tarımsal üretimimizi olumlu etkileyebilir
ancak Türkiye’deki sorun mevcut tarım arazisi darlığı değil bu arazinin
modern tarım metotlarıyla işlenememesidir.

SAYFA 91’DEKİ ETKİNLİK
ARPA:Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır. Bundan dolayı buğdayın
yetişebildiği her yerde yetişir. Üretim en fazla İç Anadolu Bölgesinde
gerçekleşir.
MISIR:Yetişme döneminde bol su ister. Bundan dolayı yurdumuzda sulama
imkanı olan bütün her yerde tarımı yapılabilir.Bugün mısır üretimimizin
yarısına yakını Akdeniz Bölgesi’nden elde edilir Üretimde 2. bölge
Karadeniz Bölgesidir.
FINDIK:Anavatanı Türkiye’dir. En iyi yetişme şartları Karadeniz iklim
bölgesidir. Yurdumuz üretiminin %90 ‘ını Karadeniz Bölgesi karşılar. En
fazla Ordu- Giresun olmak üzere Karadeniz kıyılarında tarımı
yapılmaktadır. Ayrıca Marmara Bölgesi’nde Sakarya çevresinde tarımı
yapılır. Türkiye dünya fındık üretiminde ve ihracatında ilk sırada yer
alır (%60-70).
AYÇİÇEĞİ:İlk yetişme döneminde su , hasat döneminde kuraklık ister.
Bundan dolayı Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün bölgelerimizde sulama
ile tarımı yapılır. Üretimde Marmara Bölgesi % 80 oranıyla birinci
sıradadır.
BUĞDAY:Her mevsimi yağışlı geçen Karadeniz kıyı şeridi ile düşük
sıcaklıktan dolayı Doğu Anadolu Bölgesi’nin yüksek yerleri dışında
bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir.Ülkemizde en fazla üretimi
yapılan bölge İç Anadolu Bölgesidir.
PİRİNÇ:Çeltik ilk çimlenme döneminde bol su ister. Hasat döneminde
kuraklık gerekir. Tarımı akarsu kenarlarında gelişmiştir. Çeltik tarım
alanlarında sivrisinek çok geliştiğinden ekim alanları devletin
kontrolündedir.Yerleşim birimleri çevresinde tarımına müsaade
edilmemektedir.Ülkemizde en çok Marmara Bölgesi’nde üretilir.
ÜZÜM:Kışın –4oºC ye kadar dayanabilen üzüm, bundan dolayı meyveler
içinde yetişme alanı en geniş olanıdır. Üzüm üretiminde başta Ege
Bölgesi (Manisa, İzmir, Denizli ) gelir. Dünya kuru üzüm üretimde
ülkemiz ilk sıradadır. Ayrıca üzüm önemli ihracat ürünlerimizdendir
TURUNÇGİLLER:Tropikal iklim bitkisidir. Yurdumuzda tarımı en fazla
Akdeniz Bölgesinde gelişmiştir (%88). Ayrıca Ege Bölgesi’nde İzmir’e
kadar olan güney kıyılarında, Güney Marmara Bölümü’nün soğuktan
korunmuş kıyılarında, Doğu Karadeniz Bölümü’nde Rize çevresinde ve
Güney Doğu Anadolu Bölgesi’nin batısında tarımı yapılmaktadır
PAMUK: Alüvyal toprakları sever. Ayrıca yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyar.
Yetişme döneminde bol su, hasat döneminde kuraklık gerekir. Üretimde
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gap ile birlikte birinci sırayı
almıştır.İkinci sırada Ege Bölgesi yer alır.
ZEYTİN:Akdeniz iklim bitkisidir. Ancak Akdeniz Bölgesinde daha fazla
gelir getiren ürünlere öncelik tanınmasından dolayı tarımı fazla
gelişmemiştir. Bugün üretimde Ege Bölgesi birinci sıradadır. Zeytinin
devirli üretim özelliğinden dolayı; üretim bir yıl fazla ,bir yıl
azdır.Ülkemiz zeytin üretiminde İtalya , İspanya ve Yunanistan'dan
sonra 4. sıradadır
TÜTÜN:Kıraç arazilerde yetişebilir. İlk yetişme döneminde su ister,
sonra mutlaka kuraklık olmalıdır. Bütün bölgelerimizde tarımı
yapılabilir. Ancak kaliteli tütün yetiştirilmesi amacıyla ekim alanları
devlet tarafından sınırlandırılmıştır. Üretimde Ege Bölgesi birinci
sıradadır
ELMA:Üzümden sonra yetişme alanı en geniş olan meyvedir. Bütün
bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Niğde, Nevşehir, Amasya, Tokat,
Kastamonu, Bursa, Burdur, Isparta, Antalya önemli elma üretim
merkezlerimizdir.
İNCİR:Akdeniz iklim bitkisidir. Kış ılıklığı ve yaz kuraklığı ister. En
fazla tarımı başta AYDIN olmak üzere Ege Bölgesi’nde gelişmiştir.
Üretimin %80 i bu bölgeden karşılanır.Dünyanın en lezzetli inciri AYDIN
da yetiştirilir. Türkiye dünya kuru incir üretiminde ilk sırada yer
alır ve önemli ihracat ürünümüzdür.