Haber Yazıları

Konu: Haber Yazıları Ptsi Ara. 14, 2009 1:13 am

ÖRNEKLER

SERİ SERSERİ

Hayvanları Koruma Günü (HABER YAZISI)

Hayvanları ve hayvan haklarını 4 Ekim günü kutluyoruz fakat bu canlılar
herzaman gözlerimizin önünde.Yeri geliyor etinden,sütünden, yeri
geliyor gücünden faydalanıyoruz. Kimileri evimizin önünde bekçilik
yapıyor, kimi ise bizim için ete bürünüyor.Bitkiler bizim yaşamımız
için ne kadar gerekliyse, hayvanlar da bir o kadar gerekli.

Hayvan dostlarımız genellikle kedi,köpek veya kuştur.Hayvanın cinsi
aslında önemli değil, yaradan onu bize faydalanalım diye göndermişse
bunu yapalım fakat gerektiği kadar.Kürklerine saldırmayalım.

Yıllarca imparatorluklar atların üzerinde büyüdü, yürüdü yürüdü, günümüzde hala atlardan askeri alanda faydalanılmakta.

Bunları insanlar düşündü yıllarca ve İnsanlar arasında hayvan sevenler
gittikçe çoğalmaya başladı. Bu insanların amaçları hayvanlara daha iyi
davranılmasını sağlamak, onları korumak, daha sevecen davranılmasına
yardımcı olmaktır. Bu düşünceye sahip hayvan sevenler ilk kez
İngiltere’de 1822 yılında bir araya geldiler. Hayvanları korumak,
insanların hayvanlara iyi davranmalarını ve hayvanların daha iyi
koşullarda beslenme ve korunmalarını sağlamak amacıyla Hayvanları
Koruma Birliği’ni kurdular. Bu hareket daha sonra tüm dünyaya yayılmaya
başladı.

Yurdumuzda Hayvanları Koruma Derneğiâ��nin 1908 yılında kurulmasıyla
sistemli ve düzenli olarak hayvan sorunlarıyla ilgilenildi. Dernekler
kuruldu, konunun önemi gittikçe büyüyor, insanlar yıllardır hayvanlara
karşı yapılan haksızlıkların farkına vararak onları korumak
istiyorlardı. . Aynı amaçlı dernekler birleşerek Hollanda’nın başkenti
Lahey’de Dünya Hayvanları Koruma Federasyonu’nu oluşturdular. 1931
yılında toplanan bu kuruluş 4 Ekim’i Hayvanları Koruma Günü ilan etti.

Hayvanlar, duyu ve hareket yetenekleri olan canlılardır. Hayvanların
sahiplerine bağlılıkları, hayvan sevgisinin doğup büyümesine yardımcı
oldu. Pek çok kitapta, filmlerde, sahipleri için canını veren hayvan
öykülerini okur, izleriz. Hayvanları seven insanlar, hayvan
hastalıklarını iyileştirmek için çalıştılar. Bugün uygar ülkelerde
hayvan hastaneleri kurulmuştur. Veterinerler hayvan hastalıklarını
belirleyip iyileştiriyorlar. Hayvan hastalıklarına karşı önlem
alınıyor. Hayvanları hastalıklardan korumak için aşı yapılıyor.

Başlıca besinlerimiz olan et, süt, yumurta, yağ hayvanlardan sağlanır.
Giyeceklerimizin bir bölümü de hayvanların derisinden, yün ve
tüylerinden yapılır. İnsan sağlığı için gerekli olan aşı ve serumun
yapılmasında da hayvanlardan yararlanılır. Evin kedisi evdeki zararlı
böcekleri ve fareleri yakalar. Köpek evimizi ve hayvanlarımızı korur,
bize bekçilik yapar. Tavuğun yumurta ve etinden, horozun sesinden,
tüyünden ve etinden faydalanırız. At, eşek ve katır gibi hayvanların
gücünden faydalanırız, yüklerimizi taşırlar, arabalarımızı çekerler,
bizi de taşırlar. Manda, inek, koyun bize süt, et verir. Öküz
tarlamızı, harmanımızı sürer, arabamızı çeker. Kafesteki kanaryanın
ötüşünü dinlemek, akvaryumdaki balıkları seyretmek bizi dinlendirir.
Çiçekten çiçeğe, ağaçtan ağaca dolaşan böcekler, bitkilerin çoğalma
olayına yardımcı olur. Çevremizdeki hayvanlardan doğrudan doğruya veya
dolaylı olarak yararlanıyoruz. Kuşkusuz akrep, yılan gibi zararlı
hayvanlar da vardır. Bu zehirli hayvanlardan kendimizi korumalıyız.

Hayvanları sevenler, insanları daha içten severler. Hayvan dostları
mutlu olmayı sevgide ararlar. Hayvanları koruyalım. Hayvanlara eziyet
etmeyelim. Hayvanları sevelim. Onlara yardımcı olalım. Hayvanları
Koruma Günü’nde öğrendiklerimizi yaşam boyu uygulayalım.

Hayvanlarla ilgili bazı şiirler

KUŞLARLA

Kuşlar uçar,
Ben koşarım;
Onların kanatları var,
Benim kanadım kollarım.
Kuşlar kanadını çırpar,
Ben de kolumu sallarımâ�¦
Uçun kuşlar, uçun kuşlar;
Hepinizle yarışım var!

Uçtu kuşlar,
Bende koştum;
Koştum yarı yola kadar;
Ta önüme bir uçurum
Çıktı, orda kaldım naçar.
Yoo, çekemem öyle kurum!
İsterseniz, haydi tekrar
Yarışırızâ�¦Uçun kuşlar!

Tevfik FİKRET

TEKİR İLE MİNİK KUŞ

Tekir kedi acıkmış,
Bir ağaca tırmanmış,
Avını düşünerek,
Beklemeye başlamış.

Biraz sonra kuş gelmiş,
Kediye “cik, cik” demiş,
Tekir ona acımış,
Minik kuşu yememiş.

Ülker ORDU

Konu: Geri: Haber Yazıları Ptsi Ara. 14, 2009 1:14 am

Haber Yazısı Türünün ÖzeLLikLeri

�Haber Yazısı� Türünün Özellikleri
(Tarihi Gelişimi ve Temsilcileri)
İnsanlar arası ilk ilişkilerden biri haberleşmedir. Bugün hayvanlar
dünyası gözlendiğinde yine aynı gerçekle karşı karşıya kalırız.
Leyleklerin göç katarlarının idaresi; arılardaki, karıncalardaki iş
bölümü; anaç tavuğun yavrularını büyütmesi başka nasıl açıklanır? İlk
insanlardan günümüze haberleşme dumandan, davuldan, kuştan, atlı
postalardan, motorlu postalardan; günlük gazetelere, sesli radyo
haberlerine, görüntülü televizyon haberlerine, bilgisayar ağlarına
uzanan bir gelişme göstermiştir.

Günlük gazetelerde, belli aralıklarla yayınlanan dergilerde, meslek
kuruluşlarının belli aralıklarla yayınladığı bültenlerde; radyo ve
televizyonlarda belli zaman aralıklarıyla sunulan bültenlerde halka
duyurulmak üzere yayımlanan yazılara haber denir. Yayın organlarının en
büyük desteği haberdir. Hiç bir yayın organı habersiz düşünülemez. Bir
haberin değeri okuyucu sayısıyla belirlenir. Bu nedenle her olay haber
olmayabilir. Belli bir okuyucu kitlesine ulaşabilecek olaylar haber
sayılır.

Yayın ile yayım arasındaki farkları tartışınız!
Halka günlük olayları haber verme geleneğinin şimdilik Atina�da
başladığı sanılmaktadır. Eski Atina�da, halk günün belirli saatinde,
bir meydanda toplanır, hatip kendilerine o günün haberlerini yüksek
sesle söylerdi. Eski Osmanlı�daki �tellâl çağırmak�, �tellâl çıkartmak�
işi de, halka duyurulması gerekli haberleri ulaştırmak için haberci
göndermekten başka bir şey değildi. Tellâl mahalle aralarına girer,
sokak sokak gezer, böylece haberi vatandaşın ayağına götürürdü.
Günümüzde aynı i şi belediyeler; acil durumlarda, haberin hemen
iletilmesi için resmi daireler en çok da pazarlamacılar uygarlığın
teknik olanaklarını da kullanarak hâlâ yapmaktadırlar.

Görülüyor ki, haber kaynağını yaşamdan alır. Genel olarak bu kaynaklar
üçe ayrılır: 1. Resmi Haberler, 2. Özel Haberler, 3. Ajans Haberleri.
Resmi haberler, resmi ve özel kuruluşlardaki yetkili kişilerden alınan
haberlerdir. Özel haberler, halk arasından toplanır. Ajans, haber
toplama ve yayma işleriyle uğraşan kuruluştur. Haberde; yurtiçindeki,
yurtdışındaki önemli ya da ilginç olaylar kısa ve özlü bir biçimde
halka sunulur, gerekirse resimle, fotoğrafla desteklenir. Haber
yazıları, anlattığı olayın türüne göre ad alır: Siyasal haberler,
ekonomik haberler, bilimsel haberler, teknoloji haberleri, sanat
haberleri, spor haberleri, sosyal haberler� vb. Skandal ve dedikodu
haberleri� gibi halk arasında heyecan yaratan haberler vardır, böyle
haberlere sansasyonel haber denir. Haberin anlatımı çoğunlukla resmi
olmak zorundadır. Haber toplayana, haber yazana muhabir denir.Anı
Mektup Biyografi Günlük Roman Tiyatro Fıkra Röportaj Makale Eleştiri
Haber Yazısı Deneme Gezi Yazısı Söyleşi

Gazeticilikte bir haberde aranan ilkeler nelerdir?
Gazete haberlerinde uyulması gereken ilkeler vardır. Bir haberde
bunların eksiksiz verilmesi gerekir:� Ne?/Kim?; Neyi?/Kimi?; Nasıl?;
Niçin?; Nerede? ;Ne zaman?� sorularının yanıtları haberde bulunmalıdır.

� Ne/Kim: Habere kaynak olan olayın kimin başından geçtiği ya da neyin
bir olay sonucunda etkilendiği bildirilmelidir. Örneğin: �Vezüv
yanardağı patladı�, �Tarihi Zeus Heykeli kaçırıldı.� �****** Bütün
Yurtta ve Dış Temsilciliklerimizde Anıldı. �
� Neyi/Kimi: Habere kaynak olan olay kimi, neyi etkiledi. �Bakanlar
Kurulu, memur maaş katsayısını görüştü.�, �Milli Eğitim Bakanı, resim
çalışmalarıyla uluslararası başarı kazanan beş öğrenciyi kutladı.��
� Nasıl: Habere kaynak olan olayın yapılış, meydana geliş sürecinin anlatıldığı bölümdür.
� Niçin: Her olayın bir nedeni vardır. En kötü olayları
gerçekleştirenler bile, bir nedenin arkasına sığınırlar. Doğada nedeni
çözülemeyen olaylarla bilim adamları hâlâ uğraşmaktadır; kanserin oluş
nedenleri, ozon tabakasının ****nmesinin nedenleri�
� Nerede: Yeryüzü bir yerdir. İnsan bir yerde doğar. Bütün olaylar bir
yerde geçer. Yer bilgisi haberlerde genelden, tikele doğru verilir;
ülke, il (varsa ilçe, köy), mahalle, semt, cadde, sokak, ev, mutfak�
� Ne zaman: Yine bütün olaylar bir zamanda meydana gelir. Zaman bilgisi
de haberlerde genelden, tikele doğru verilir; yıl, ay, gün, saat,
dakika�

Haber yazmak çok önemlidir. Muhabir, bu ilkeleri uygularken okuyucu ile bağını koparmamak zorundadır.

Haber yazısının belirleyici özellikleri nelerdir?
� Haber plânı tersine dönmüş pramit diye bilinir. Tersine dönmüş
pramitte, haberin giriş bölümünde olay birkaç cümle ile özetlenir.
Gelişme bölümünde sözü uzatmadan gerekli ayrıntılar verilir. Sonuç
bölümünde ise olayın etkisi, olaya el koyma anlatılır.
� Haber ilginç olmalıdır. Haberin başlığı da ilginç olmalı, başlığa gözü takılan okuyucu, gerisini okumak için can atmalıdır.
� Haber duyulmamış olmalıdır. Okuyucu duyduğu bir olayı ikinci kez okumaz.
� Haber önemli olmalıdır. Haberin ilgilendirdiği okuyucu kitlesi çok olmalıdır.
� Haber doğru olmalıdır. Muhabir haberi tarafsız yazmalı, habere yorum katmamalıdır. Yorum köşe yazarlarının işidir.
� Haber yazılarında, muhabir okuyucuyu haberle başbaşa bırakmalı, okuyucusuna kendi varlığını hissettirmemelidir.
� Bu kurallara bütün yazılı anlatımlarda uygulanacak genel kuralları ekleyiniz.
Önemli Temsilcileri: Namık Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Mahmut Ekrem, Şinasi

Belli bir zamanda ve yerde olmuş olayları merakı giderecek düzeyde
ayrıntılı ve anlaşılır bir dille aktaran yazılara denir. Haber
yazılarında inandırıcılık, belgelere dayanma, olayı tüm boyutlarıyla
aktarma, yansız davranma, okuyucunun farklı yorumlamasına imkân
vermeyecek şekilde, açık ve anlaşılır bir dil ve üslûpla aktarılması
gibi unsurlara dikkat edilir.