Dil ve Anlatım 1. Dönem 1. Yazılı soruları [Cevapları ile birlikte]

Çaylak Mesaj Sayısı : 1200 Yaş : 105 Kayıt tarihi : 29/07/09

Biricik Anneciğim

,

Kuzey Irak, 13 Kasım 2008

Bir
aydır Kuzey Irak’ta operasyonda olduğumuzdan mektubumu geciktirdim. Bu
gecikme bir yurtsal görev gereği olduğu için kusurumu hoş görürsünüz
sanırım.
Gazetelerden okuduklarımıza, radyolardan işittiklerimize
göre, bu yıl Çukurova bölgesinde ürün çokmuş. Bizim bahçelerdeki
meyveler de iyidir inşallah. Bu durum beni çok sevindirdiği gibi sizin
de yüzünüzü güldürmüştür.
İzinli geldiğimde, babam, Mezitli Beldesi’nden ev alacağından söz
etmişti. Acaba bu düşüncesini gerçekleştirdi mi? Eğer gerçekleştirdiyse
çok iyi etmiştir; çünkü Mezitli çok hızlı büyüyor. Babam. kredi
kartlarının faizine tekrar yakalanmazsa birçok sıkıntı ,kendiliğinden
ortadan kalkmış demektir.
Anneciğim, beni merak etmeyiniz. Buradaki yemeklerimiz sizin
yaptıklarınızın yerini tutmaz ; ama yine de hem besleyici hem de
doyurucu. Botlarımız ve parkalarımız sovuğu geçirmiyor. Allah,
devletimize, milletimize zeval vermesin.
Geçenlerde Aktütün Karalolu’na saldıran hainlerle sıcak temasa geçtik.
Şükürler olsun ki hiç kayıp vermeden onların çoğunu etkisiz hale
getirdik. Bu arada dün akşam, son gazimizin cenaze törenini hüzünlü bir
gururla izledik.Görevimizin büyüklüğünü ve yüceliğini bir kez daha
anladık. Hele Uğur Dündar’ın iki bacağını da çatışmada kaybetmiş bir
gazimizle yaptığı söyleşi, tüm bölüğü ağlattı.
Canım anneciğim, bundan yıllar önce vatan şairimiz Namık Kemalin:
“Vatanın bağrına düşman dayamış hançerini,
Yok mudur kurtaracak baht-ı kara maderini” sözleri TBMM’den yankısını bulmuş. Mustafa Kemal:
“Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini,
Bulunur kurtaracak baht-ı kara maderini” demiş.
Baht-ı kara maderin günümüzdeki karşılığı Erol Abi’ min deyişiyle “kara
bahtlı ana “ demekmiş . İşte TBMM ordusu bu zalım hançeri ,kara bahtlı
anamızın yani vatanımızın bağrından söküp çıkarmış.
Atalarımız:”Su uyur; düşman uyumaz“ demişler. Ne de doğru söylemişler.
Hatta düşmanı içimize gizlemişler. Meclisin çatısı altında ******’e
dil uzatanları mı, yoksa kadrin kıymetini bilmeyenleri mi sorarsınız?
Anacığım, bizim yan gelip yatmaya zamanımız yok. Dimdik ayaktayız. Sen de başını dik tut ana!
Gurbette ölürsem adımı anma, Kalkıp kuşlarla her seher seher,
Ayrılık oduyla hiç bana yanma. Bana bir Fatiha okursan eğer.
Şehittir Mustafa’n bir ölü sanma, O yüce armağan ruhuma değer,
Ellerin saçını yolmasın anam! Gözlerin yaşlarla dolmasın anam!
Küçük Mustafa’n er mektubu mu, edebi mektup mu yazdı bilinmez Korkma
hem yaşamından hem de vatanından vazgeçmez.Görevini layıkıyla bitirip
sizlere kavuşmaktan başka bir tasa düşünmez.. Senin, babamın ve abimin
ellerinden, Alperle Tuğba’nın gözlerinden öperim biricik anneciğim.

S1)Yukarıdaki mektubun giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini mektup
üzerinde göstererek bundan hareketle mektubun bölümlerinde anlatılanlar
hakkında özlü bilgiler veriniz. (10p)

Y1)Giriş:.…………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………

Gelişme:………………………………………………………… …………………………….………………………………………………
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… …………….
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… .

Sonuç:……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………

S2) Yukarıdaki mektup hem özel hem de edebi mektup özelliği taşır
mı? Günlük ve anı örnekleriyle ötüştüğü yerler var mı?Kozmik zamanlı
işlenen sorunlar toplumsal mı?Yakınma, sitem, eleştiri seziliyor mu?Bu
tür sorulara vereceğiniz yanıtlar olumluysa öğretici metinlerin hangi
özelliklerini bu mektupta görüyorsunuz? (10p)

Y2)……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ...
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ...

S3)Yukarıdaki metinden aşağıdaki ses olaylarına birer örnek veriniz. (12p)Ünsüz yumuşaması:………………………………………………… …………………………………..
Ünsüz Benzeşmesi : ……………………………………………………………………………… ……..
Ünlü Türemesi :…………………………………………………………………………… …………
Ünsüz Türemesi :…………………………………………………………………………… …………..
Ünlü Düşmesi:……..……………………………………………… ……………………………………..
Ünlü Daralması :…………………………………………………………………………… ………….

S4)Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun ifadeleri yazınız. (10p)

Birbirine yakın insanların arasında yazılan mektuplara, …………………………denir.
Mektup, …………… mektup, ……… mektubu ve …………… diye üçe ayrılır.
Sanatsal metinler ………………………… ve ………………… . bağlı olmak üzere gruplandırılır.
Dilekçeler üst makama ………………… alt makama …………… …. eşit makamlar arasında ise …………………………….. diye sona erer.
Kelimeler öğretici metinlerde genelde ………………… anlamında kullanılır.

S5) Aşağıdaki soruların doğru mu, yanlış mı olduklarını yanlarındaki kutucuklara işaretleyiniz. . (10p)
Sanatsal metinler bir iletişim çeşididir. D ( ) Y ( )
Günlüklerde günü gününe yazma esası söz konusudur. D ( ) Y ( )
Mektuplarda plan olması zorunlu değildir. D ( ) Y ( )
Anlatmaya bağlı metinler ‘’ öğretici metinler’’ ve ‘’sanat metinleri’’
olmak üzere ikiye ayrılır. D ( ) Y ( )
Anılarda belgelere dayanılarak günü gününe yazmak esastır D ( ) Y ( )
Sanatsal metinlerde anlatılanlar birebir hayatı yansıtır. D ( ) Y ( )
Dilin göndergesel işlevde kullanılması varlık ve eşyaları nesnel olarak
ifade eder. D ( ) Y ( )
İş mektubuna, kendisine yazılan kişinin ya da iş kurumunun adresiyle
başlanmaz. D ( ) Y ( )
Dilekçelerde adres sol alt köşeye yazılır. . D ( ) Y ( )
1O. Edebi mektuplar özel mektup olarak kabul edilir. . D ( ) Y ( )

S6) Özel mektuplarla iş mektuplarının benzer ve farklı yanlarını beş madde ile açıklayınız? (10 p.)
Y6)1 ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………….
2 ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………….
3 ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………….
4 ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………….
5…………………………………………………………………………… ……………………………………………………………..

S7) Aşağıdaki boşluklara uygun olan kavramları yazınız. (10 puan)
a) “Öğretici metinlerde . . . . . . . . . . . . . ve . . . . . . . . .
. . . . . . . . . anlatım türleri ağırlıklı olarak kullanılır.”
b) ““Gerçeklik-öğretici” kavramları . . . . . . . . . . .. . . . türünde görülür.” (Masal, hikâye, roman vb. türler)
c) “Kurmaca metinlerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . amaçlanır.”
d) “Kurmaca metinlerde . . . . . . . . ve . . . . . . . . . anlatım türleri ağırlıklı kullanılır.”
e) “. . . .. . . .. .. . . . mektubunun anlatımı kısa ve özlü olmalıdır.”

S8)Anı ile günlük türlerinin ikisi de insanların başından geçenleri
anlatmasına rağmen bu türlerin ayrı ayrı metin türleri olarak
incelenmesinin nedeni nedir? Yazınız (10p)
Y8)……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……

……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… …
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… …
S9) İstediğiniz üniversiteyi kazanmış biri olarak, gerekli belgeleri
toplamak( sabıkasızlık kağıdı ) için bir dilekçe örneği yazınız.( 20p )

Çaylak Mesaj Sayısı : 1200 Yaş : 105 Kayıt tarihi : 29/07/09

Sevgili Anneciğim

,

Kuzey Irak, 13 Kasım 2008

Bir aydır Kuzey Irak’ta operasyonda olduğumuzdan mektubumu geciktirdim.
Bu gecikme bir yurtsal görev gereği olduğu için kusurumu hoş görürsünüz
sanırım.
Gazetelerden okuduklarımıza, radyolardan işittiklerimize göre, bu yıl
Çukurova bölgesinde ürün çokmuş. Bizim bahçelerdeki meyveler de iyidir
inşallah. Bu durum beni çok sevindirdiği gibi sizin de yüzünüzü
güldürmüştür.
İzinli geldiğimde, babam, Mezitli Beldesi’nden ev alacağından söz
etmişti. Acaba bu düşüncesini gerçekleştirdi mi? Eğer gerçekleştirdiyse
çok iyi etmiştir; çünkü Mezitli çok hızlı büyüyor. Babam. kredi
kartlarının faizine tekrar yakalanmazsa birçok sıkıntı ,kendiliğinden
ortadan kalkmış demektir.
Anneciğim, beni merak etmeyiniz. Buradaki yemeklerimiz sizin
yaptıklarınızın yerini tutmaz ; ama yine de hem besleyici hem de
doyurucu. Botlarımız ve parkalarımız sovuğu geçirmiyor. Allah,
devletimize, milletimize zeval vermesin.
Geçenlerde Aktütün Karalolu’na saldıran hainlerle sıcak temasa geçtik.
Şükürler olsun ki hiç kayıp vermeden onların çoğunu etkisiz hale
getirdik. Bu arada dün akşam, son gazimizin cenaze törenini hüzünlü bir
gururla izledik.Görevimizin büyüklüğünü ve yüceliğini bir kez daha
anladık. Hele Uğur Dündar’ın iki bacağını da çatışmada kaybetmiş bir
gazimizle yaptığı söyleşi, tüm bölüğü ağlattı.
Canım anneciğim, bundan yıllar önce vatan şairimiz Namık Kemalin:
“Vatanın bağrına düşman dayamış hançerini,
Yok mudur kurtaracak baht-ı kara maderini” sözleri TBMM’den yankısını bulmuş. Mustafa Kemal:
“Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini,
Bulunur kurtaracak baht-ı kara maderini” demiş.
Baht-ı kara maderin günümüzdeki karşılığı Erol Abi’ min deyişiyle “kara
bahtlı ana “ demekmiş . İşte TBMM ordusu bu zalım hançeri ,kara bahtlı
anamızın yani vatanımızın bağrından söküp çıkarmış.
Atalarımız:”Su uyur; düşman uyumaz“ demişler. Ne de doğru söylemişler.
Hatta düşmanı içimize gizlemişler. Meclisin çatısı altında ******’e
dil uzatanları mı, yoksa kadrin kıymetini bilmeyenleri mi sorarsınız?
Hatta malum………… cezasını evde çeksin diyebilenler bile
çıktı. Anacığım, bizim yan gelip yatmaya hem hakkımız hem de zamanımız yok. Dimdik ayaktayız. Sen de başını dik tut ana!
Gurbette ölürsem adımı anma, Kalkıp kuşlarla her seher seher,
Ayrılık oduyla hiç bana yanma. Bana bir Fatiha okursan eğer.
Şehittir Mustafa’n bir ölü sanma, O yüce armağan ruhuma değer,
Ellerin saçını yolmasın anam! Gözlerin yaşlarla dolmasın anam!
Küçük Mustafa’n er mektubu mu, edebi mektup mu yazdı bilinmez Korkma
hem yaşamından hem de vatanından vazgeçmez.Görevini layıkıyla bitirip
sizlere kavuşmaktan başka bir tasa düşünmez.. Senin, babamın ve abimin
ellerinden, Alperle Tuğba’nın gözlerinden öperim biricik anneciğim.
S1) a) Yukarıdaki mektubun hangi bölümü uzun tutulmuştur?Niçin? (5p)
Ya) .…………………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ……

……………………………………………………………………………… ……….…………………………………………………………………… …

b) Yukarıdaki mektup edebi mektup sayılır mı ? Niçin? (5p)
Yb)……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……

……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………. ..

……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ...

Türk milleti asırlardan beri bağrından bir Mustafa Kemal çıkardı. Ona,samimi ve içten olacağım diye” Mustafa” diyemem. Hatta
güzel olan her şeye “ATATÜRK” diyesim gelirken bazılarının giderek haydutlaştığını , terbiyesizleştiğini görmek beni yıkıyor.
Biliyorum ki siz de bu duyguları hissediyor ve bu yüzden bazılarını affedemiyorsunuz.

S3)Yukarıdaki metinden aşağıdaki ses olaylarına birer örnek veriniz. (12p)
Ünsüz yumuşaması:………………………………………………… …………………………………..
Ünsüz Benzeşmesi : ……………………………………………………………………………… ……..
Ünlü Türemesi :…………………………………………………………………………… …………
Ünsüz Türemesi :…………………………………………………………………………… …………..
Ünlü Düşmesi:……..……………………………………………… ……………………………………..
Ünlü Daralması :…………………………………………………………………………… ………….

S4) Aşağıdaki soruların doğru mu, yanlış mı olduklarını yanlarındaki kutucuklara işaretleyiniz. . (10p)
İş mektubuna, kendisine yazılan Kişinin ya da iş kurumunun adresiyle
başlanmaz. D ( ) Y ( )
Dilekçelerde adres sol alt köşeye yazılır. . D ( ) Y ( )
Edebi mektuplar özel mektup olarak kabul edilir. . D ( ) Y ( )
Sanatsal metinler bir iletişim çeşididir. D ( ) Y ( )
Günlüklerde günü gününe yazma esası söz konusudur. D ( ) Y ( )
Mektuplarda plan olması zorunlu değildir. D ( ) Y ( )
Anlatmaya bağlı metinler ‘’ öğretici metinler’’ ve ‘’sanat metinleri’’
olmak üzere ikiye ayrılır. D ( ) Y ( )
Anılarda belgelere dayanılarak günü gününe yazmak esastır D ( ) Y ( )
Sanatsal metinlerde anlatılanlar birebir hayatı yansıtır. D ( ) Y ( )
Dilin göndergesel işlevde kullanılması varlık ve eşyaları nesnel olarak
ifade eder. D ( ) Y ( )

S5)Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun ifadeleri yazınız. (10p)
Anı türünün tarihteki ilk örneği, eski ………………. sanatçısı
……………………………………….’ın ……………………………………..adlı eseridir. Biz de ise
………………………’ın yazdığı …………………
adlı eser ilk anı örneğimiz kabul edilir.

S6) Anı ile günlük arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri yazınız. (10 p.) Y6) Farklılıklar:…………………………………………………………………………… ……………………………………………………………….
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………. .
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… …

Benzerlikler:…………………………………………………………………………… ………………………………………………………………
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… …

S7) Aşağıdaki boşluklara uygun olan kavramları yazınız. (10 puan)
a) “Öğretici metinlerde . . . . . . . . . . . . . ve . . . . . . . . .
. . . . . . . . . anlatım türleri ağırlıklı olarak kullanılır.”
b) ““Gerçeklik-öğretici” kavramları . . . . . . . . . . .. . . . türünde görülür.” (Masal, hikâye, roman vb. türler)
c) “Kurmaca metinlerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . amaçlanır.”
d) “Kurmaca metinlerde . . . . . . . . ve . . . . . . . . . anlatım türleri ağırlıklı kullanılır.”
e) “. . . .. . . .. .. . . . mektubunun anlatımı kısa ve özlü olmalıdır.”

S8)Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun ifadeleri yazınız. (10p)

a) Birbirine yakın insanların arasında yazılan mektuplara, …………………………denir.
b) Mektup, ………………….. mektup, ………….. mektubu ve …………… diye üçe ayrılır.
c) Şair Evlenmesi adlı eser, …………….. türünde bir eserdir ve dil …………………… işlevlidir.
d) Dilekçeler üst makama ………………………… alt makama ………………. …………….. eşit makamlar arasında ise …………………………….. diye sona erer.
e) Kelimeler öğretici metinlerde genelde ……………… anlamında kullanılır.

S9) İstediği üniversiteyi kazanmış ;ancak ekonomik sorunlar yaşayan
biri olarak( ilgili yere burs için) bir dilekçe örneği yazınız.( 20p )

Çaylak Mesaj Sayısı : 1200 Yaş : 105 Kayıt tarihi : 29/07/09

11TM SINIFI DVA DERSİ 1. DÖNEM 1. SINAV YANITLARI ( AGURUBU)

C.1. Giriş : 1. paragraf: Mektubun yazılış sebebi ve mektubun niçin geciktirildiği anlatılmış.
Gelişme:
2,3,4,5,6,ve7. paragraf: Anne ve babasına seslenmiş, Mersin’de. ürünün
iyi olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirmiş.Babası ve yapacağı
işler hakkında iyi dileklerde bulunmuş.Durumlarının iyi olduğunu ;ancak
güncel olaylardan da etkilendiklerini ifade etmiş.
Kendileri vatanı
savunmak için dağlarda beklerken bazılarının yaptıkları
olumsuzluklardan bahsetmiş.Şehit olursa annesinin üzülmemesi
gerektiğini anımsatmış.
Sonuç: 8. paragraf: Sıhhatinin iyi olduğunu ve ailesini özlediğini söylemiş. Selam ve iyi dileklerle mektubuna son vermiş.
C2. Sorulara vereceğim yanıtların hepsi olumlu.
Öğretici metinlerinde gerçek yaşamın konu olduğunu , bu metinlerin
bilgi vermek amacıyla yazıldığını, anlatılanların toplumumuzu yakından
ilğilendirdiğini, dilin göndergesellik işlevinin kullanıldığını , daha
çok açıklama ve tartışma yönteminin kullanıldığını ve anlatılanların
isbatı olan birer belge niteliğinde olduğunu söyleyebiliriz.
C3. Ünsüz yumuşaması: Anneciğim,çoğunu
Ünsüz Benzeşmesi: güldürmüştür
Ünlü Türemesi: biricik,yıkıyor
Ünsüz Türemesi: affetmem
Ünlü Düşmesi: oğlu, bağrına
Ünlü Daralması: ağlıyormuş, diye. geçirmiyor
C4 1) özel 2) özel-iş ve dilekçe 3) göstermeye ve anlatmaya 4) arz ederim- rica ederim- arz ve rica ederim 5) temel

C5) Aşağıdaki soruların doğru mu, yanlış mı olduklarını yanlarındaki kutucuklara işaretleyiniz. . (10p)
Sanatsal metinler bir iletişim çeşididir. D (X ) Y ( )
Günlüklerde günü gününe yazma esası söz konusudur. D ( X) Y ( )
Mektuplarda plan olması zorunlu değildir. D ( ) Y ( X )
Anlatmaya bağlı metinler ‘’ öğretici metinler’’ ve ‘’sanat metinleri’’
olmak üzere ikiye ayrılır. D (X ) Y ( )
Anılarda belgelere dayanılarak günü gününe yazmak esastır D ( ) Y (X )
Sanatsal metinlerde anlatılanlar birebir hayatı yansıtır. D ( ) Y (X )
Dilin göndergesel işlevde kullanılması varlık ve eşyaları nesnel olarak
ifade eder. D ( X) Y ( )
İş mektubuna, kendisine yazılan kişinin ya da iş kurumunun adresiyle
başlanmaz. D ( ) Y ( X)
Dilekçelerde adres sol alt köşeye yazılır. . D ( X) Y ( )
1O. Edebi mektuplar özel mektup olarak kabul edilir. . D ( X) Y ( )

C.6) 1.Her ikisi de belli bir kurala göre yazılır.
2.Her ikisinde de adres sol tarafa isim soyisim ise sağ tarafa yazılır.
3.Her ikisi de sade ve anlaşılır bir dille yazılır.
4. Özel mektupta anlatım samimidir, iş mektubunda ise ciddi bir anlatım vardır.
5.Özel mektup samimi olunan kişilere yazılır, iş mektubu ise özel kuruluşlar arasındaki yazışmalardır.
C7). a) “Öğretici metinlerde açıklayıcı ve tartışmacı anlatım türleri ağırlıklı olarak kullanılır.”
b) ““Gerçeklik-öğretici” kavramları anı, makale, fıkra, gezi yazısı türünde görülür.” (Masal, hikâye, roman vb.)
c) “Kurmaca metinlerde okuyucunun yazarın kendi dünyasına çekmesi amaçlanır.”
d) “Kurmaca metinlerde öyküleyici ve betimleyici anlatım türleri ağırlıklı kullanılır.”
e) “Dilekçe ve iş mektubunun anlatımı kısa ve özlü olmalıdır.”

C8) Günlük günü gününe yazılır, anı ise aradan belli bir süre
geçtikten sonra kaleme alınır. Günlükler o günün tarihi atılarak
yazılır ve olaylar sıcağı sıcağına değerlendirilir; anı da yazıldığı
zamanla anlatılacak olaylar arasında belli bir zaman farkı olduğu için
olaylar değerlendirilirken daha doğru ve objektif değerlendirilebilir.
Günlük tamamen “ben” merkezlidir.Oysa anı yazarı zaman zaman kendini
geri plana çekip bir döneme, bir devre ayna tutabilir.
C9) UYGULAMA
Dilekçe resmi bir kuruma yazılır ve bir istekte bulunulur. Cümleler
kısa ve öz olmalıdır. İsteğin sonunda “arz ederim” yada “rica ederim”
ifadesi bulunur. Kağıdın üst yanından iki santim aşağıda ve ortada
olmak üzere yazının çıktığı dairenin adresi yazılır. Sağ üst köşede
tarih olmalıdır. İlk paragrafta konu ortaya konur. Sol en alt köşeye
yazanın adresi bulunur, sağ alt köşede ise yazanın adı, soyadı ve
imzası yer alır.